Với các hệ thống bơm chất lỏng có độ nhớt cao, phần chất lỏng đặc sệt,…để đạt được hiệu quả bơm ở áp suất cao, người ta thường dùng bơm bánh răng hỗ trợ. 

Vậy bơm bánh răng này là gì? Có cấu tạo và nguyên lý khi hoạt động ra sao? Hãy cùng tìm hiểu với CNSG ngay trong bài viết này nhé!

Bơm bánh răng là gì?

Bơm bánh răng là gì
Bơm bánh răng là gì

Bơm bánh răng còn có tên tiếng Anh là Gear Pumps, đây là dòng máy bơm thể tích được ưa chuộng bởi có khả năng bơm ở áp suất cao, chuyên dùng trong những ứng dụng bơm chất lỏng đặc sệt, có độ nhớt cao,…mà các dòng máy bơm khác không đáp ứng được hoặc hiệu quả kém so với bơm bánh răng.

Bơm bánh răng này được dùng điển hình như trong các ngành công nghiệp hóa chất, với các dạng chất lỏng nhớt cao, có độ nhầy đòi hỏi hoạt động của bánh răng trong máy bơm phải vận động liên tục với công suất lớn. 

Bơm bánh răng có khả năng hút được các chất lỏng dạng thường, dạng nhớt cao như: dầu, nhựa đường, …

Xem thêm: [ MẸO] Cách lắp đặt thùng dầu thủy lực CHUẨN NHẤT

Cấu tạo của bơm bánh răng

Cấu tạo của bơm bánh răng
Cấu tạo của bơm bánh răng

Giống như tên gọi của chúng, bơm bánh răng có thiết kế một mạng lưới rất nhiều các bánh răng, nhằm hút chất lỏng một cách nhanh chóng và an toàn nhất. Các bánh răng được chế tạo với nhiều hình dạng khác nhau như: chữ V, xoắn ốc, răng thẳng và hình nón.

Cấu tạo bơm bánh răng gồm có các bộ phận như sau:

Trục bơm Trục bơm này chính là thành phần quan trọng, đóng vai trò cố định hoạt động của máy bơm bánh răng.
Thân bơm Thân bơm được chế tạo có độ bền cao với khả năng chịu lực nhờ chế tạo từ chất liệu gang đúc và thép không gỉ.
Bánh răng chủ động & bánh răng bị động Đây là bộ phận chính có khả năng tạo ra chuyển động cho máy.
Cặp bánh răng có kích thước khác nhau, đặc lệch tâm với nhau, quay cùng chiều khi hoạt động và cùng xoay quanh trục bơm.
Cổng hút, cổng xả Như một số loại bơm khác, 2 cổng này trong cấu tạo của bơm bánh răng cũng có nhiệm vụ hút và xả chất bơm.
Van giảm áp Trong trường hợp bơm quá tải hoặc lưu lượng bơm quá lớn khi nguồn điện bơm yếu, van giảm áp sẽ giúp bảo vệ máy bơm được an toàn khi sử dụng.
Phớt làm kín Có 2 loại phớt làm kín là phớt cơ khí và phớt tết.
2 loại phớt này đều đóng vai trò làm kín hệ thống khi máy bơm hoạt động. Tránh bơm bánh răng bị ảnh hưởng bởi các tác nhân bên ngoài.

Nguyên lý hoạt động bơm bánh răng

Nguyên lý hoạt động bơm bánh răng
Nguyên lý hoạt động bơm bánh răng

Không giống như các dạng máy bơm khác, bơm bánh răng hoạt động dựa trên nguyên lý chủ yếu là dẫn, nén chất lỏng trong điều kiện thể tích kín và có dung tích ở trạng thái thay đổi.

Chu trình làm việc của bơm được diễn ra theo trình tự như sau:

  • Bánh răng chủ động sẽ bắt đầu hoạt động và nối với trục của máy làm máy quay, sau đó kéo bánh răng bị động chạy theo. Ngay lập tức, chất lỏng được di chuyển trong các rãnh răng từ vị trí khoang hút đến khoang đẩy vòng theo như vỏ bơm. Trong đó toàn bộ khoang hút và khoang đẩy đều được ngăn cách với nhau.
  • Ngay sau đó quá trình đẩy được diễn ra khi bánh răng đã vào vị trí khớp ở tại khoang đẩy, chất lỏng ở khoang đẩy sẽ bị áp để đi vào vị trí ống đẩy. Ngay lúc này, lại vị trí khoang hút có một cặp bánh răng ra khớp làm đẩy mạnh dung tích của khoang hút được dẫn ra còn áp suất khoang hút lại sụt giảm và kết quả là chất lỏng sẽ được di chuyển vào buồng hút.

Xem thêm: 5 nguyên nhân khiến bơm thủy lực không lên áp

Các loại máy bơm dầu bánh răng thông dụng

Bơm bánh răng ăn khớp trong Bơm bánh răng ăn khớp ngoài
Cấu tạo
  • Bơm bánh lồng trong là cái tên khác để gọi về dòng bơm bánh răng ăn khớp trong này.
  • Cấu tạo của chúng bao gồm các bánh răng được ăn khớp với nhau ở phía trong.
  • Đa phần vật liệu chế tạo bánh răng ăn khớp như inox 316 hay 304, gang dạng xám FC200.
Bơm bánh răng ăn khớp ngoài có cấu trúc bao gồm 6 bộ phận chính:

  • Đường hút
  • Kẽ chân răng hút dầu của bánh răng dẫn động
  • Trục dẫn động
  • Đường ra của dầu
  • Trục bị động
  • Kẽ chân răng hút dầu của bánh răng bị động
Đặc điểm và ứng dụng
  • Khác biệt so với các dòng máy bơm khác, bơm bánh răng ăn khớp trong có khả năng tự mồi nhanh chóng, độ ồn nhỏ, độ cứng vững cao, không thể bị đẩy và hơn nữa có khả năng chạy khô trong một khoảng thời gian ngắn.
  • Bên cạnh đó, loại bơm bánh răng này còn có khả năng xử lý các chất ở điều kiện nhiệt độ cao.
  • Thông thường, ứng dụng bơm bánh răng ăn khớp trong được sử dụng trong các ngành công nghiệp để xử lý hóa chất có độ nhớt cao, xử lý dầu, chất lỏng có độ sệt lớn.
  • Điển hình ứng dụng trong các ngành hàng hải, công nghiệp hóa chất, sản xuất chất hóa học, mật mía, nhựa đường, mật ong…
  • Đặc điểm quan trọng của dòng bơm bánh răng này là chúng có thể hoạt động áp suất, tốc độ rất cao, tạo độ yên tĩnh trong quá trình làm việc và có thiết kế thông minh chứa đựng được nhiều vật liệu khác nhau.
  • Tuy nhiên, bơm bánh răng ăn khớp ngoài có nhược điểm là ống lót bôi trơn thuộc dạng kiểu ngâm dầu, xuất hiện các khe hở theo chiều trục và không thể bơm các chất rắn.
  • Bơm khớp ngoài được sử dụng tốt trong hệ thống bôi trơn động cơ bao gồm các chất như chất lỏng, dầu…

Ưu nhược điểm bơm bánh răng

Ứng dụng của bơm bánh răng
Ứng dụng của bơm bánh răng
Ưu điểm Nhược điểm
  • Bơm bánh răng có ưu điểm nổi bật với khả năng tự động mồi. Hỗ trợ giúp tăng hiệu suất bơm và hệ thống luôn trong trạng thái ổn định.
  • Cấu tạo máy bơm bánh răng khá đơn giản cộng với khả năng vận hành mượt mà, trơn tru giúp cho dòng máy này dễ bảo trì và hoạt động theo hai hướng.
  • Bơm bánh răng giải quyết được vấn đề vận chuyển chất lỏng có độ nhớt cao.
  • Lưu lượng bơm hút lớn hơn so với một số loại máy bơm khác.
  • Thiết kế nhỏ gọn, tiện lợi và dễ dàng sử dụng.
  • Dòng chảy qua bơm bánh răng rất ổn định, khó phá vỡ và được kiểm soát chặt chẽ.
  • Bơm bánh răng có vị trí bánh răng cắt cao trên chất lỏng và dòng máy này không thể chạy các chất thô.
  • Sản phẩm bơm bánh răng này cũng không có khả năng xử lý các chất rắn mài mòn hay các chất rắn lơ lửng.
  • Khi sử dụng theo thời gian, máy bơm bánh răng có thể sẽ bị hao mòn ít nhiều.
  • Bên cạnh đó, bơm thủy lực bánh răng không thể tạo ra các lực hút mạnh bằng bơm màng hay bơm ly tâm.
  • Ngoài ra, nó còn thiếu bộ điều tốc để làm giảm tốc độ quay của bánh răng khi sử dụng các loại máy bơm có công suất lớn.

Ứng dụng bơm bánh răng

  •  Dòng máy bơm bánh răng này được sử dụng chủ yếu trong các ngành công nghiệp sản xuất và chế tạo các loại hoá chất như: xà phòng, dầu nhớt. Đặc biệt, nó còn bơm được soda, thủy tinh lỏng silicat, … hay các loại mỡ, sáp.
  •  Trong ngành công nghiệp thực phẩm, bơm bánh răng được dùng nước tương, nước sốt, bơm dầu ăn, axit béo, nước trai cây, rượu, siro…
  •  Đối với ngành công nghiệp hoá chất, bơm bánh răng đóng một vai trò quan trọng, được dùng để bơm nhựa, chất kết dính, axit béo,…
  •  Bên cạnh đó, nó còn được sử dụng để phun dầu nhiên liệu cho các lò đốt và lò hơi trong lĩnh vực cung cấp dầu bôi trơn.
  •  Ngoài ra, sản phẩm này còn có thể dùng làm máy bơm sơ cấp trong hệ thống thủy lực.

Cách lắp đặt bơm bánh răng

Để quá trình lắp đặt máy bơm bánh răng được diễn ra trôi chảy, cách lắp đặt dưới đây sẽ hỗ trợ giúp người dùng, thao tác thực hiện như sau: 

  •  Đầu tiên, người dùng phải chọn vị trí lắp đặt cho máy bơm và chuẩn bị các dụng cụ cần thiết.
  •  Thứ hai, lắp đặt máy bơm bánh răng nên lắp đặt theo thứ tự các phần, có thể dựa vào hướng dẫn để lắp đặt.
  •  Cuối cùng, sau khi đã lắp đặt, thử cho nó hoạt động xem thử có xảy ra lỗi nào hay không.

Khi lắp đặt dòng bơm này, nên lưu ý một số vấn đề sau:

  •  Để máy bơm có thể hoạt động hạn chế gây ra tiếng ồn, ít rung lắc, khi lắp đặt máy bơm bánh răng cần chọn vị trí cân bằng.
  •  Cố định vị trí lắp đặt bơm làm giảm việc di chuyển và thay đổi vị trí của máy bơm khi nó đang vận hành.
  •  Lắp đặt bánh răng sao cho bơm này thấp hơn mực chất lỏng để có thể tăng cao hiệu quả của quá trình bơm.
  •  Lắp đặt đế bơm và van an toàn để đảm bảo cho máy bơm của người dùng không xảy ra bất kì một sự cố nào khi đang hoạt động.
  •  Khi lắp đặt, nên hỏi ý kiến các nhân viên của đơn vị cung cấp hoặc những người có chuyên môn về dòng sản phẩm này để cho quá trình lắp đặt được diễn ra dễ dàng hơn, nhanh hơn.

Các sự cố thường gặp ở bơm bánh răng

Với công dụng tuyệt vời, bơm bánh răng có thể ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành, đặc biệt là các ngành công nghiệp. Bơm bánh răng vẫn có thể xuất hiện một số sự cố mà người dùng cần phải cân nhắc khắc phục ngay để tránh gây hư hỏng đến các bộ phận khác của máy bơm.

Các sự cố thường gặp bơm bánh răng đó là:

  • Do tác động của môi trường hoặc sự ma sát khi máy bơm hoạt động, các đỉnh răng của bơm bánh răng thường sẽ dễ bị mòn và bề mặt răng dễ bị xước.
  •  Nếu nâng hạ chất lỏng với tỉ trọng lớn vượt mức cho phép thì sẽ dễ làm cho máy bơm bị hư hại.
  •  Bơm dễ bị xâm thực bởi các tác nhân bên ngoài.
  •  Khi sử dụng, bơm bánh răng có thể sẽ gặp một vài sự cố như chạy không tải.
  •  Lực bơm nước, chất lỏng và dung dịch yếu.
  •  Trong quá trình sử dụng, máy bơm có thể sẽ bị ồn và rung lắc rất nhiều lần.
Logo Công ty TNHH Công nghiệp Sài Gòn

Được thành lập từ năm 2010, Công ty TNHH Công Nghiệp Sài Gòn (CNSG) đã có nhiều năm kinh nghiệm trong nghành công nghiệp thiết bị nâng hạ, là đối tác của các doanh nghiệp và tập đoàn lớn trong nước như: Vingroup, Viettel,.., Các sản phẩm và dịch vụ của chúng tôi được ủy quyền và nhập khẩu trực tiếp từ các nhà máy sản xuất nên có mức giá cực kỳ ưu đãi dành cho khách hàng.