Cùng với đồng hồ đo áp suất, đồng hồ đo áp lực nước,…đồng hồ vạn năng là thiết bị được dùng nhiều trong cả dân dụng và công nghiệp với rất nhiều công dụng cần thiết. Cùng CNSG tìm hiểu ngay đồng hồ vạn năng là gì và thiết bị này có những công dụng gì trong bài viết dưới đây nhé!
Đồng hồ vạn năng là gì?
Đồng hồ vạn năng có tên gọi tiếng Anh là Volt-Ohm- Multimeter hay được viết tắt là VOM. Đây là thiết bị đo và kiểm tra điện có khả năng đo điện đa chức năng.
Bên cạnh tên gọi đồng hồ vạn năng, thiết bị này còn được gọi với một số tên khác như: đồng hồ VOM, đồng hồ đo điện vạn năng, thiết bị đo điện vạn năng, máy đo vom, thiết bị đo đa chức năng,…
Đồng hồ đo điện vạn năng được dùng với mục đích để đo và kiểm tra nhanh các thông số như: cường độ dòng điện, điện áp, điện trở, tần số, điện dung, kiểm tra đi ốt…
Ngoài ra, một số đồng hồ vạn năng còn tích hợp thêm nhiều tính năng như kiểm tra tính liên tục, đo nhiệt độ,… Thiết bị đồng hồ vạn năng này có cấu tạo từ các linh kiện điện tử chủ động với nguồn điện được xác định chính là nguồn pin.
Xem thêm:
- Bút thử điện là gì? Cách sử dụng bút thử điện an toàn
- Máy biến áp là gì? So sánh ổn áp và máy biến áp
Các loại đồng hồ vạn năng
Trên thị trường hiện nay, đồng hồ vạn năng được phân làm 2 loại thông dụng: đồng hồ vạn năng chỉ thị kim và đồng hồ vạn năng điện tử với nhiều dòng nổi tiếng trên thị trường đến từ các thương hiệu khác nhau. Mỗi loại lại có những khác biệt về đặc điểm thiết kế, ưu nhược điểm,…
Đồng hồ vạn năng chỉ thị kim
- Đồng hồ vạn năng chỉ thị kim (Analog) là thiết bị có bộ phận cơ khí chính được gọi là Galvanometer, loại đồng hồ này khi hoạt động không cần nguồn nuôi với thiết kế dạng kim trên thang chia độ.
- Loại đồng hồ vạn năng này thường được dùng để đo các đại lượng cơ bản như: điện trở, hiệu điện thế, cường độ dòng điện… với kết quả đo đạc hiển thị trên màn hình với dạng hình cung chia sẵn giá trị được biểu hiện bằng kim chỉ thị.
Ưu điểm:
Loại đồng hồ vạn năng này có ưu điểm là mức giá thành hợp lý, thiết kế thân thiện.
Nhược điểm:
Tuy nhiên, nhược điểm lớn của thiết bị đồng hồ vạn năng này thường khó đọc với những người mới tìm hiểu về lĩnh vực điện. Do đó, nếu với nhu cầu đo lường cơ bản hoặc sử dụng cho mục đích học tập căn bản, sửa chữa đồ dân dụng,…thì loại đồng hồ này là lựa chọn thích hợp.
Đồng hồ vạn năng điện tử
Đồng hồ vạn năng điện tử (Digital) hoạt động nhờ nguồn điện là pin, còn được gọi là đồng hồ vạn năng kỹ thuật số, thiết bị này sử dụng các linh kiện điện tử chủ động.
Đồng hồ vạn năng điện tử ra đời sau đồng hồ vạn năng kim nhưng được tích hợp bao gồm rất nhiều tính năng hiện đại, phù hợp với nhiều nhu cầu sử dụng khác nhau.
Ngoài các chức năng đo lường cơ bản như: điện trở, hiệu điện thế, cường độ dòng điện… Một số đồng hồ vạn năng số còn được tích hợp thêm các chức năng như: điện dung, kiểm tra đi ốt, tần số, độ dẫn điện, tụ điện, đo nhiệt độ…
Ưu điểm:
- Ưu điểm nổi bật của đồng hồ vạn năng điện tử là kết quả chính xác, được hiển thị trên màn hình rõ ràng.
- Thiết bị có thể hạn chế việc nhìn nhầm hoặc đọc sai số.
- Khả năng đo lường của đồng hồ vạn năng điện tử rất đa dạng, hỗ trợ giúp người dùng kiểm tra tổng quát thiết bị điện và hệ thống điện.
Nhược điểm:
Tuy nhiên, so với đồng hồ vạn năng kim, các loại đồng hồ vạn năng dạng điện tử có nhược điểm là mức giá thành thường đắt hơn.
Công dụng của đồng hồ vạn năng
- Đồng hồ vạn năng mang đến nhiều công dụng do đó được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như đo lường và kiểm tra chỉ số của hệ thống điện, các linh kiện, sản phẩm điện, điện tử,…
- Nhờ việc giám sát, kiểm tra cũng giúp thiết bị đóng vai trò quan trọng trong sản xuất, lắp đặt và sửa chữa các thiết bị điện, điện tử.
- Đồng hồ VOM giúp phát hiện kịp thời với tốc độ nhanh chóng các lỗi, sự cố hư hỏng mà mắt người thường không thể phát hiện được.
- Nhờ thiết bị này, người sử dụng có thể đo các chỉ số, đánh giá và so sánh để tìm ra chính xác vị trí, chi tiết linh kiện điện tử bị hỏng để tiến hành sửa chữa và thay thế.
Kiểm tra pin
Bằng chức năng co điện áp một chiều, đồng hồ vạn năng có thể kiểm tra pin để nắm được mức dung lượng của pin. Nhờ vậy, người dùng có thể biết khi nào cần nạp hoặc thay pin mới trong khi sửa chữa máy móc.
Kiểm tra mạch điện có bị hỏng, bị đứt hay không
Đồng hồ vạn năng với chức năng của có thể đo thông mạch rất chính xác. Với chức năng này cũng sẽ hỗ trợ giúp người dùng dễ dàng kiểm tra các dây điện ngầm để phát hiện có bị đứt hay hỏng ở vị trí nào.
Điều này sẽ giúp ích rất nhiều trong quá trình kiểm tra và sửa chữa hệ thống dây điện ngầm, hệ thống điện lắp đặt dân dụng hoặc công nghiệp bị ẩn trong tường, đường ống.
Kiểm tra tình trạng của linh kiện
Đồng hồ đo điện vạn năng được dùng để đo được tình trạng hỏng hóc của nhiều linh kiện.
Khi đó, người dùng cũng sẽ dễ dàng biết được linh kiện còn sống hay chết có sử dụng được nữa hay không. Từ đó, bạn cũng có thể lên phương án sửa linh kiện phù hợp.
Kiểm tra đầu ra của các thiết bị
Đồng hồ vạn năng còn có công dụng là có khả năng kiểm tra được đầu ra của máy móc, các thiết bị điện,….
Đặc biệt, với những thiết bị mất nhãn khiến người dùng không nắm được nguồn điện cấp đầu ra là bao nhiêu để dùng đúng cho các thiết bị khác.
Khi đó, người dùng cũng cần sử dụng đồng hồ vạn năng với thang đo điện áp để tiến hành đo đầu ra của thiết bị cung cấp điện. Điều này đảm bảo các thiết bị sử dụng đúng nguồn điện áp tránh bị cháy nổ hoặc hoạt động yếu cho dùng nguồn áp cao hoặc thấp hơn.
Sửa chữa các thiết bị điện tử
Đồng hồ vạn năng có thể đo thông mạch, đo điện áp, dòng điện,… Chính vì vậy, thiết bị chính là một trong những dụng cụ không thể thiếu cho các kỹ sư kiểm tra, thợ sửa chữa, bảo dưỡng, phát hiện các lỗi hỏng và tiến hành sửa chữa chính xác.
Chức năng của đồng hồ vạn năng
Với nhiều ứng dụng trên thực tế, đồng hồ đo điện vạn năng dùng để đo nhiều giá trị khác nhau tùy thuộc vào từng dòng và model sản phẩm. Dưới đây là những chức năng của đồng hồ vạn năng mà người dùng nên nắm bắt:
- Đo điện áp một chiều (DCV)
- Đo điện áp xoay chiều (ACV)
- Đo dòng điện một chiều (DCA)
- Đo dòng điện xoay chiều (ACA)
- Đo điện trở
- Đo thông mạch
Ngoài ra, một số loại đồng hồ vạn năng hiện đại ngày nay còn được nhà sản xuất tích hợp thêm một số chức năng và tính năng đo lường khác như:
- Đo tần số dòng điện: trên thị trường hiện nay, nhiều loại đồng hồ đo vạn năng năng được trang bị tính năng đo tần số dòng điện Hz, có tác dụng rất tốt để giúp kiểm tra điện tối ưu hơn và đảm bảo hệ thống điện hoạt động tốt.
- Chức năng đo giá trị điện dung (C) của tụ điện: khi so sánh với các máy đo LCR chuyên dụng, tuy giải đo tụ điện của đồng hồ vạn năng không rộng và tốc độ đo không nhanh bằng nhưng đây cũng là một tính năng khá tốt và cần thiết cho việc kiểm tra và sửa chữa các mạch cơ bản.
- Chức năng đo độ tự cảm (L) của cuộn cảm: đồng hồ vạn năng cũng có thể dùng để đo thông số cuộn cảm, thường gặp hơn ở các sản phẩm có giá thành cao.
- Tính năng điều chỉnh dải đo tự động: nhiều thiết bị điện hiện nay được trang bị tính năng chỉnh dải tự động, chỉ cần chọn đúng chức năng đo đồng hồ sẽ tính toán và đưa về thang đo gần nhất giúp người dùng giúp tiết kiệm thời gian, kết quả đo chính xác.
- Kiểm tra hFE của Transistor: Kiểm tra hFE (hệ số khuếch đại) của transistor để cắm các chân của Transistor vào các khe PNP – NPN trên đồng hồ và đọc giá trị đo trên màn hình,
- Đo nhiệt độ: Kiểm tra nhiệt độ xem thiết bị có phù hợp với nhiệt độ vận hành thông thường hay không, chức năng đo nhiệt độ được tích hợp cũng là một ý tưởng khá hay cho việc kiểm tra sơ bộ này.
Một số tính năng hỗ trợ đo khác:
- Chức năng bảo vệ nhầm chế độ đo
- Tự động tắt màn hình
- Chức năng cảm ứng điện không tiếp xúc NVC
- Chức năng chống cắm nhầm điện
- Hỗ trợ đèn nền dễ dàng quan sát
- Kháng nước và bụi bẩn