Thực phẩm sạch giúp bảo vệ sức khỏe con người, lưu giữ trọn vẹn những giá trị dinh dưỡng có trong thực phẩm để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe, vậy tiêu chí nào để đánh giá thực phẩm sạch? Câu trả lời sẽ được CNSG giải đáp trong bài viết này!
Khái niệm thực phẩm sạch là gì?
Để xác định được thực phẩm sạch cần phụ thuộc và đảm bảo nhiều tiêu chí đánh giá như:
Phụ thuộc quá trình sản xuất, nuôi trồng
Thực phẩm sạch được định nghĩa là những thực phẩm an toàn, không chứa chất bẩn nên an toàn cho sức khỏe, không chứa các chất bẩn như:
- Không chứa hóa chất, tồn dư thuốc BVTV, kháng sinh cấm hoặc vượt quá giới hạn cho phép.
- Không chứa tạp chất ( thủy tinh, kim loại, vật cứng …).
- Không chứa tác nhân sinh học gây bệnh (vi sinh vật, vi rút, ký sinh trùng).
- Có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, đầy đủ.
- Được kiểm tra, đánh giá chứng nhận về an toàn thực phẩm.
Như vậy, thực phẩm sạch là những loại thực phẩm được chứng nhận về An toàn Vệ Sinh thực phẩm, không chứa phân bón, dư lượng thuốc trừ sâu, không chứa kim loại nặng, các loại vi khuẩn, virus gây bệnh, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Xem thêm: 10 loại thực phẩm giàu canxi
Phụ thuộc quá trình bảo quản, vận chuyển
Thực phẩm sạch không chỉ phải đảm bảo quá trình nuôi trồng, sản xuất mà khâu vận chuyển và bảo quản cũng đóng vai trò rất quan trọng.
Thực phẩm đó không thể coi là thực phẩm sạch, an toàn nếu trong chuỗi sản xuất và phân phối thực phẩm có một giai đoạn bị nhiễm bẩn.
Mặc dù được vận chuyển trong xe lạnh nhưng thực phẩm không thể gọi là sạch nếu nhân công sơ chế mặc đồ bảo hộ không đảm bảo vệ sinh; sản xuất thực phẩm tại vùng đất bị nhiễm khuẩn, người đóng gói bị mắc bệnh truyền nhiễm!
Vì vậy, thực phẩm sạch phải đảm bảo sạch toàn bộ chuỗi từ khâu sản xuất đến khâu vận chuyển, phân phối.
Muốn sản xuất ra thực phẩm sạch không khó nhưng cần đảm bảo đúng các tiêu chuẩn, thực hiện nghiêm ngặt các quy định, người trồng trọt chăn nuôi phải có quy trình sản xuất đạt tiêu chuẩn chất lượng sạch như GlobalGAP, VietGAP, Organic… Đối với người sản xuất các sản phẩm thực phẩm công nghiệp tại khu vực trong nhà máy thì chọn nên lựa chọn những nguyên liệu sạch, sản xuất theo đúng quy trình sạch mới tạo ra thực phẩm sạch.
Dù là thực phẩm đã đóng gói sẵn hay thực phẩm tươi sống, khi lựa chọn thực phẩm, việc đầu tiên cần quan tâm là thương hiệu phải uy tín, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, cơ sở sản xuất, người bán phải có giấy chứng nhận và các logo, nhãn mác của các đơn vị, sau đó là giá cả.
Giá của những thực phẩm sạch đúng nghĩa sẽ cao hơn nhiều so với các loại thực phẩm bình thường.
Xem thêm:Nhóm thực phẩm giàu sắt
Tiêu chuẩn để đánh giá thực phẩm sạch
Tiêu chuẩn vietgap
VietGAP là phương pháp thực hành sản xuất nông nghiệp tiên tiến của Việt Nam được xác định dựa trên 4 tiêu chí chủ yếu:
- Kỹ thuật sản xuất thực phẩm sạch phải đặt tiêu chuẩn nghiêm ngặt
- Khi thu hoạch thực phẩm sạch phải đảm bảo không có hóa chất nhiễm khuẩn hoặc gây ô nhiễm vật lý.
- Môi trường sản xuất thực phẩm sạch không lạm dụng về công sức lao động của người nông dân.
- Nguồn gốc sản phẩm dễ dàng được người dùng truy tìm.
- Thực phẩm đáp ứng đủ theo tiêu chuẩn VietGap thường được gọi là thực phẩm an toàn
Tiêu chuẩn globalgap
GlobalGap là phương pháp thực hành sản xuất nông nghiệp tiên tiến trên quy mô toàn cầu.
Với tiêu chuẩn này, yêu cầu các nhà sản xuất thực phẩm phải thiết lập một hệ thống giám sát an toàn và kiểm tra thực phẩm xuyên suốt bắt đầu từ khâu sửa soạn nông trại canh tác đến khâu thu hoạch, chế biến thực phẩm và khâu tồn trữ, đảm bảo đầy đủ các yếu tố:
- Môi trường canh tác: nguồn nước, đất, dụng cụ
- Hóa chất và thuốc sử dụng
- Bao bì đóng gói đúng tiêu chuẩn chất lượng.
- Phúc lợi của người làm việc và điều kiện làm việc.
Tiêu chuẩn hữu cơ
Tiêu chuẩn đánh giá thực phẩm hữu cơ, thực phẩm sạch là những loại thực phẩm được sản xuất bằng phương thức canh tác hữu cơ, đảm bảo được tiêu chí 4 không:
- Không có phân bón hóa học
- Không chứa các hóa chất bảo vệ thực vật độc hại
- Không chứa các chất kích thích tăng trưởng
- Không chứa các hóa chất gây biến đổi gien
Thực phẩm hữu cơ đáp ứng đủ tiêu chuẩn thường gọi là thực phẩm sạch
Thực phẩm sạch gồm những loại nào?
Thực phẩm không ô nhiễm
Thực phẩm không ô nhiễm là thực phẩm sạch khi được sản xuất trong môi trường “chuẩn”, được tuân thủ quy trình sản xuất nhằm tạo ra sản phẩm cuối cùng đạt tiêu chuẩn chất lượng.
Thực phẩm không ô nhiễm, không gây hại luôn đảm bảo an toàn vệ sinh. Đây là loại thực phẩm sạch được sản xuất bảo đảm theo quy định của nhà nước hoặc đạt yêu cầu theo đúng tiêu chí thực phẩm không gây ô nhiễm của ngành hàng đang sản xuất.
Cơ quan có thẩm quyền sẽ dựa vào những tiêu chí này để xác nhận xem cơ sở saen xuất thực phẩm có được cấp chứng chỉ thực phẩm không ô nhiễm hay không.
Các tiêu chuẩn bắt buộc của nhà nước và ngành hàng các đơn vị, cơ sở sản xuất thực phẩm cần tuân thủ như:
- Tiêu chuẩn sản phẩm.
- Tiêu chuẩn môi trường
- Tiêu chuẩn tư liệu sản xuất
Những thực phẩm không có chất ô nhiễm gây hại như kim loại nặng, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, chất ô nhiễm gây hại,…là những thực phẩm sạch vì không gây hại đến sức khỏe của người sử dụng, lưu giữ được các chất dinh dưỡng an toàn để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe.
Thực phẩm sinh thái
Thực phẩm sinh thái hay còn được gọi là thực phẩm xanh. Điều kiện sản xuất thực phẩm trong môi trường sinh thái là những thực phẩm không ô nhiễm, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của cơ quan chuyên môn có thẩm quyền để trở thành thực phẩm sạch.
Thực phẩm hữu cơ
Là sản phẩm được sản xuất và chế biến theo quy trình của sản phẩm hữu cơ, sản xuất theo nguyên lý nông nghiệp hữu cơ, loại thực phẩm sạch này đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền của các tổ chức nông nghiệp hữu cơ kiểm tra, xác nhận và cấp chứng chỉ.
Nguyên liệu sản xuất và tư liệu sản xuất và sản phẩm hữu cơ bắt buộc phải là những sản phẩm nguồn gốc từ tự nhiên của hệ thống sản xuất, những sản phẩm đã qua công nghệ chuyển gen không còn được gọi là sản phẩm hữu cơ.
Nông nghiệp hữu cơ nghiêm cấm sử dụng các chất tổng hợp hóa học, đây là một đặc trưng rất quan trọng.
Nông nghiệp hữu cơ được quy định phải xây dựng được một hệ thống quản lý sản xuất thực phẩm sạch tổng thể với mục đích nhằm tăng cường và cải thiện sức sống của hệ sinh thái nông nghiệp.
Vùng đất được lựa chọn với mục đích sản xuất sản phẩm nông nghiệp hữu cơ phải được kiểm tra kỹ lưỡng bằng máy móc chuyên dụng nhằm bảo đảm trong ba năm liền trước đó không sử dụng bất cứ loại chất hóa học nào, đồng thời sản xuất tuân thủ tiêu chuẩn của nông nghiệp hữu cơ, tuân thủ đúng theo quy trình.
Thực phẩm sạch bên cạnh được sản xuất đảm bảo các quy trình ở cơ sở, đơn vị sản xuất còn cần được vận chuyển đúng cách bằng xe nâng hàng để đảm bảo giữ hàng hóa thực phẩm không bị dập, bể vỡ.
Đơn vị CNSG thường cung cấp các mẫu xe nâng hàng và Pallet các loại nhằm đảm bảo đầy đủ các tiêu chuẩn đánh giá thực phẩm sạch.