Hệ thống van công nghiệp “đồ sộ” không chỉ có những loại van chính mà còn có van bổ trợ. Van bi là loại van được lắp đặt và ứng dụng rất nhiều trong các hệ thống đường ống.
Cùng CNSG tìm hiểu về van bi ngay trong bài viết này nhé!
Van bi là gì?
Van bi trong tiếng Anh còn được gọi là Ball Valve, là một loại van công nghiệp được sử dụng rộng rãi không chỉ trong công nghiệp mà còn các đời sống hằng ngày của con người.
Thiết bị van bi này có khả năng kiểm soát, điều tiết dòng chất lỏng thông qua việc xoay mở 1 quả cầu có lỗ xuyên tâm.
Khi lỗ của bi cầu có vị trí thẳng hàng với đường ống thì lúc đó van mở để dòng chất đi qua. Ngược lại, lỗ bi cầu nằm vuông góc với dòng chảy thì van lúc này sẽ ở trạng thái đóng.
Van bi thường có độ kín khít cao, tuổi thọ cũng dài lâu hơn so với các loại khác. Khả năng đóng mở hoàn hảo là một trong những ưu thế nổi bật của loại van này.
Xem thêm: Đế van thủy lực là gì? Gia công đế van thủy lực theo các bước nào?
Cấu tạo van bi
Tuy có nhiều loại van bi với chủng loại, kiểu dáng, kích thước khác nhau nhưng nó lại có những điểm chung về cấu tạo. Cụ thể là cấu trúc van bi được chia thành 4 phần:
Bi van
Bộ phận bi van này có dạng hình cầu với 1 lỗ tròn xuyên tâm. Hầu hết các bi van hiện nay đều được làm từ chất liệu thép không rỉ, riêng đối với van nhựa thì bi sẽ được làm từ PVC.
Các bi van luôn được thợ gia công cẩn thận, không chỉ chính xác về thông số mà còn có tính thẩm mỹ cao, nhẵn mịn trên bề mặt. Để hình thành 1 cơ cấu đóng mở hoàn chỉnh, người ta sẽ kết nối trực tiếp bi van với tay gạt hoặc tay quay.
Thân van
Đây là bộ phận chính, chứa đựng các bộ phận khác quan trọng như gioăng làm kín, bi van… Chính vì thế mà các chất liệu được chọn như: inox, gang, đồng, nhựa… phải đáp ứng được những yêu cầu, đặc điểm của hệ thống, lưu chất.
Gioăng làm kín
Các gioăng làm kín được sản xuất từ PTFE hoặc Teflon. Nhiệm vụ của các gioăng đó là ngăn chặn dòng chảy từ bên này, tạo độ kín khít cho van.
Trục van
Trục van là bộ phận quan trọng khi nó thực hiện chức năng kết nối bi van với tay điều khiển. Nó sẽ truyền momen xoắn được tạo ra từ bộ điều khiển hay tay quay, tay gạt tới bi để bi xoay đóng mở van.
Trục van nếu được làm từ thép không gỉ sẽ rất bền bỉ, có độ cứng cao.
Nguyên lý hoạt động của van bi
Van sử dụng viên bi để kiểm soát để kiểm soát dòng chảy của chất lỏng đi qua trong đường ống. Khi van chuyển từ đóng sang mở thì lỗ của viên bi sẽ trùng với đường ống để dòng lưu chất có thể đi qua. Dòng lưu chất này có thể nước nóng, nước lạnh, hóa chất, dầu… Khi quay tay gạt, vô lăng hay bị tác động của điện, khí nén, từ vị trí mở, lỗ bi sẽ xoay để nằm vuông góc với đường ống và dòng lưu chất lúc này sẽ bị chặn lại.
Hiện nay, các van bi thường được thiết kế với góc quay 90 độ để việc đóng mở nhanh chóng. Tuy nhiên, trong 1 số trường hợp đặc biệt van sẽ được thiết kế với góc xoay lớn hơn 360 độ.
Phân loại van bi
Việc phân loại van bi chính xác sẽ hỗ trợ giúp người dùng có thể lựa chọn được loại van phù hợp với yêu cầu công việc của mình.
Theo cách vận hành
Dựa theo cách vận hành, người ta phân chia van bi thành 4 loại van thông dụng như:
| Van bi điều khiển khí nén |
|
| Van bi điều khiển điện |
|
| Van bi tay gạt |
|
| Van bi tay quay |
|
Theo cấu tạo bi van
Theo cấu tạo của viên bi trong van thì có đến 5 loại van bi:
- Full port
- Reduced port
- V port
- Cavity filler
- Trunnion
Theo số cổng
Nếu phân chia theo số cổng thì ta có các loại: van bi 2 cổng, 3 cổng, 4 cổng. Trong đó, loại 2 cổng hiện nay đang là loại được sử dụng nhiều nhất.
Riêng với loại 3 cổng thì các lỗ sẽ được đục, bố trí theo dáng hình chữ L hoặc hình chữ T tùy thuộc vào nhu cầu trộn hay phân phối các luồng lưu chất mà khách hàng có thể lựa chọn.
Theo thiết kế phần thân
Theo thiết kế phần thân thì chúng ta có 3 loại van bi như:
Một mảnh, hai mảnh, ba mảnh
Theo vật liệu
Theo vật liệu làm van bi, thông thường người ta thường phân chia thành các chất liệu như đồng, Inox, nhựa,..
Ưu nhược điểm của van bi
| Ưu điểm | Nhược điểm |
|
|