[ ĐIỂM DANH] 20+ van công nghiệp phổ biến nhất

Trong các hệ thống đường ống nước, dẫn dầu, hệ thống xử lý nước thải, quy trình sản xuất công nghiệp để hoạt động trơn tru, không tắc nghẽn và đảm bảo an toàn tuyệt đối, van công nghiệp là thiết bị không thể thiếu. 

Van công nghiệp có rất nhiều loại khác nhau trên thị trường, hãy cùng CNSG “điểm danh” 20+ van công nghiệp phổ biến nhất và cách lựa chọn loại van đúng cho hệ thống của bạn nhé!

Van công nghiệp là gì?

Van công nghiệp là 1 thiết bị cơ khí rất quen thuộc khi xuất hiện trong hầu hết các hệ thống thủy lực từ nhỏ đến lớn. 

Chức năng của van công nghiệp rất đa dạng với các loại van tương ứng với vai trò cung cấp, điều chỉnh lưu lượng, phân phối dòng lưu chất, điều chỉnh áp suất của dòng chất trong đường ống, đảm bảo an toàn, ổn định cho hệ thống làm việc.

Tùy vào môi chất, vị trí lắp, đặc điểm riêng của môi trường và yêu cầu công việc mà khách hàng có thể cân nhắc sử dụng các loại van công nghiệp cho phù hợp.

Các loại van công nghiệp

Trên thị trường hiện nay, các dòng sản phẩm van công nghiệp lên đến hàng ngàn chủng loại với các kiểu model, kiểu dáng, chức năng chuyên dùng trong công nghiệp. Cụ thể trong đó có 20 loại tiêu biểu, thường dùng nhất là:  

Van cổng – Gate Valve

Van cổng là loại van công nghiệp còn được biết đến với các tên gọi khác như van cửa, van chặn.

Chức năng chính của van cổng là van công nghiệp có khả năng đóng mở toàn bộ để cho phép hoặc chặn dòng chất đi qua. Do cánh của van hoạt động lên xuống thẳng đứng nhờ vào sự tác động lực của tay quay nên khá giống với 1 cánh cổng nên cái tên đó đã ra đời.

Van cổng thường được sử dụng phổ biến trong các đường ống nước với đường kính từ DN 15 đến DN 500. 

Cấu tạo gồm: Đĩa, đệm làm kín, thân, mặt bích, tay quay, đế. Một số hãng sản xuất mà khách hàng có thể tham khảo như: Aut, Arv, Rinko, Ekoval…

Van bi – Ball Valve

Van bi hoạt động nhờ vào thiết kế dạng hình quả cầu có đục lỗ xoay. Khi lỗ trên quả cầu này chạy một đường trùng với đường ống dẫn chất thì dòng chất sẽ chảy qua. 

Van bi là loại van công nghiệp chịu nhiệt rất tốt, loại van này thường hoạt động với nhiệt độ thấp chỉ tầm -25 độ C đến nhiệt độ rất cao là 220 độ C với góc xoay nhỏ hơn hoặc bằng 90 độ, rất thích hợp cho hệ thống khí đốt, hệ thống gas,.

Van bướm – Butterfly Valve

Van bướm là loại van công nghiệp có thiết kế các cửa van giống hình cánh bướm nên nó có tên gọi là van bướm. 

Chức năng của van đó là đóng mở để cung cấp, điều tiết dòng chất trong hệ thống. Ở trạng thái bình thường, van bướm sẽ đóng. Khi người dùng sử dụng lực để gạt hoặc xoay cần thì van sẽ mở để dòng chất đi qua.

Van màng – Diaphragm Valve

Van màng sử dụng các màng với chất liệu chính làm bằng cao su để thực hiện chức năng chặn mở dòng lưu chất. Đây là điều khác biệt với những loại van công nghiệp khi chúng sử dụng chi tiết kim loại.

Chuyển động màng cao su này là chuyển động tịnh tiến, được thiết kế có độ đàn hồi rất tốt. Khi van bị tác động lực, màng van sẽ bị ép xuống thành ống đối diện và van chặn dòng chất trong hệ thống đường ống thành công.

Van kim – Needle Valve

Van kim là loại van công nghiệp thường được dùng đối với các hệ thống làm việc với áp cao nhưng lưu lượng nhỏ.

Van kim thường chỉ cho phép dòng chất đi qua với lưu lượng rất nhỏ nên thích hợp cho những hệ thống cần điều chỉnh lưu lượng đảm bảo được độ chính xác cao.

Đặc điểm: Cửa van bé, phần đóng mở của van là 1 thanh trụ nhỏ dài nên lượng khí đi qua van kim nhỏ hơn so với van bi, van cầu hay van bướm.

Van cầu – Globe Valve

Tên gọi của van cầu được hình thành là do vỏ van có dạng bầu tròn. Hai nửa thân trên và dưới của van ghép lại với nhau tạo nên 1 khối hình cầu. 

Cấu tạo của nó gồm: Nút, nắp, đế, thân, đệm phớt làm kín. Van cầu có thể được sử dụng để đóng mở cung cấp dòng chất và điều chỉnh dòng chất nhằm phục vụ công việc.

Với van này, người dùng có thể lắp mặt bích hoặc vặn ren. 

Một số loại van cầu hiện có trên thị trường: Van cầu yên ngựa, van cầu chữ S,van cầu hơi,…

Van phao – Float Valve

Van phao là loại van công nghiệp chuyên dụng được dùng trong nhà máy công nghiệp, quanh các hồ chứa nước, bể chứa chất lỏng,…

Chức năng của van phao này đó là kiểm soát lượng nước bằng cách báo mức nước trong bể, giúp đảm bảo ổn  định mực nước cho hệ thống bơm làm việc.

Sau khi đã cài đặt mức nước, trong quá trình vận hành nếu mức nước đạt giá trị cài đặt thì van phao sẽ thực hiện cơ chế hạ xuống hay nâng lên để điều khiển hoạt động đóng mở của dòng chảy một cách kịp thời.

Ngoài dùng trong nhà máy công nghiệp thì van phao còn dùng trong các bể nước của hộ gia đình, khu chung cư…

Van an toàn – Safety Valve

Van an toàn là loại van công nghiệp thường đóng, khi van này ở trạng thái bình thường, van sẽ đóng. Van công nghiệp này hoạt động theo cơ chế tự động mở- đóng dựa vào áp lực của chất.

Khi áp lực đầu vào của van bị tăng cao và vượt quá so với mức áp cài đặt thì các lá van sẽ được điều chỉnh để xoay mở cho dòng chất chảy qua để về thùng chứa nhằm hạ áp suất. Chu trình này sẽ diễn ra liên tục cho đến khi áp suất về dưới mức cài đặt và cửa van đóng.

Chính vì van an toàn có thể làm việc tự động mà loại van này được lắp nhiều trong các bể hóa chất, nồi hơi công nghiệp, bình chứa khí để ngăn ngừa tình trạng cháy nổ, hư hỏng do áp tăng quá nhanh và đột ngột.

Van giảm áp – Pressure Reducing Valve

Tên gọi của van giảm áp cũng cho người dùng biết được một phần chức năng của nó đó là: điều chỉnh và giảm áp. Loại van này sẽ điều chỉnh sao cho áp suất ở cửa ra của van luôn nhỏ hơn áp suất ở cửa vào.

Thông thường người ta sẽ lắp van giảm áp tại các nhánh của đường ống sao cho đảm bảo từ 1 nguồn áp cao có thể cấp cho nhiều thiết bị áp thấp làm việc hiệu quả.

Van y lọc – Y-strainer Valve

Van lọc chữ Y có hình dáng thiết kế khá giống với chữ Y. Van có chức năng đặc biệt hơn các loại van khác trong hệ thống khi lọc các chất thải có trong dòng chất như: tạp chất, sợi ni lông, đất cát, mảnh vỡ nhựa… nhằm cung cấp dòng chất có độ sạch cao để tránh tắc nghẽn trong đường ống dẫn.

Vị trí lắp các van y lọc tại đầu vào của hệ thống đường ống hoặc đầu vào của các van công nghiệp quan trọng khác hoặc trước các thiết bị như: đồng hồ đo lưu lượng, đồng hồ đo áp suất, máy bơm… Size van đa dạng từ DN 5-DN610 để khách hàng có thể lựa chọn.

Van cửa – Slide Valve

Slide valve là van cửa. Đặc điểm của loại van công nghiệp này là có các cửa van được thiết kế hình chữ nhật hoặc hình tròn. Khi hoạt động, van sẽ nâng, hạ cửa van để cho dòng chất đi qua hoặc chặn dòng chất trong đường ống. Van cửa thường dùng cho các hệ thống chất lỏng: nước, hóa chất, dầu…

Ưu điểm lớn nhất của nó là:  tiết kiệm được nguồn năng lượng, giảm chi phí cho hệ thống khi vận hành do ma sát ở van rất thấp.

Van chân rọ hút – Foot Valve

Van chân rọ hút có tên tiếng anh là foot valve, đây là loại van công nghiệp không hoạt động độc lập, riêng lẽ trong hệ thống mà thường phải kết hợp với các thiết bị khác như van 1 chiều, chõ bơm, lưới mắt cáo. 

Chức năng chính của van chân rọ hút sẽ giúp giữ lại những tạp chất có trong dòng như: rác thải, cặn bã, chất rắn, mảnh vỡ…

Loại van này được ứng dụng nhiều trong các bơm hút nước giếng, hệ thống xử lý nước thải, bơm nước công trình, bơm hút tại các bể thải đã qua xử lý.

Van búa nước – Water Hammer Arrister

Van búa nước ở một số nơi còn được gọi với những tên gọi khác là van chống va hoặc van búa nước giảm chấn. Van được thiết kế nhằm tự động ngăn ngừa và giảm tác động của hiện tượng búa nước.

Cụ thể, hiện tượng búa nước chính là vấn đề tăng lên đột ngột của áp lực dòng chất ở bên trong đường ống. Khi hệ thống ở trạng thái bình thường, van búa nước sẽ đóng. Khi áp lực của chất giảm xuống dưới mức cài đặt ban đầu thì loại van công nghiệp này sẽ mở cửa tự động. Nếu lúc này, áp lực của các phần tử nước, chất lỏng va vào nhau liên tục, tác động lên đường ống khiến cột áp nước xả qua van, van sẽ đóng lại.

Van chặn – Stop Valve

Loại van công nghiệp stop valve làm nhiệm vụ ngăn chặn sự rò rỉ có thể xảy ra của dòng chất trong đường ống. Trong trường hợp cần thiết, van chặn này có thể mở 100% để dòng chất lưu thông. Vì công dụng của van mà 1 số người gọi van này là van 2 chiều…

Van có thiết kế tay vặn để thuận tiện, linh động hơn trong các môi trường nước thải, nước sạch, hóa chất 1 cách. Vật liệu sản xuất thường được sử dụng đó là: Gang, đồng, thép không rỉ.

Van xả tràn – Deluge Valve

Van xả tràn hay còn gọi là van tràn. Đây là 1 thiết bị van công nghiệp mở nhanh, tự động làm việc để điều chỉnh áp suất ở cửa vào.

Loại van này thường được thấy nhiều nhất là trong các hệ thống phòng cháy chữa chát. Khi có cháy, tín hiệu sẽ được truyền đến van. Lúc này, van xả tràn sẽ nhanh chóng xả nước để kích hoạt cho các đầu phun hoạt động.

Van xả áp – Blowoff Valve

Van xả áp còn có tên gọi khác là van an toàn thủy lực, có nhiều nơi gọi là van an toàn phòng cháy. Đây là loại van công nghiệp có nhiệm vụ xả chất lỏng, xả dòng nước, ra đường ống khi áp suất đột ngột tăng cao. 

Van được dùng nhiều trong những hệ thống chữa cháy, trung tâm thương mại, phòng cháy tại bệnh viện, …

Van xả khí – Air Vent Valve

Van xả khí là giải pháp đơn giản, hiệu quả nhất nếu người dùng muốn xả một lượng khí dư thừa trong đường ống ra môi trường bên ngoài để cân bằng và ổn định áp suất bên trong hệ thống.

Thường thì khi tích tụ nhiều túi khí bên trong sẽ đe dọa vỡ đường ống, khiến áp lực tăng lên nhanh chóng và gây hậu quả nghiêm trọng.

Van dao – Knife Valve

Những lá van của loại van công nghiệp này được thiết kế giống hình dạng lưỡi dao. Chúng hoạt động lên xuống theo đúng chiều của tay quay khi xoay.

Van dao thường được dùng trong những hệ thống hơi của nhà máy giấy, hệ thống nước, sản xuất mía đường, xi măng, đóng tàu…

Van 1 chiều – Check Valve

Van 1 chiều là van công nghiệp được thiết kế để chuyên dùng trong các hệ thống đường ống. 

Van 1 chiều này sẽ hỗ trợ giúp dòng chảy đi theo 1 chiều duy nhất. Ngăn chặn hiệu quả dòng chảy ngược khiến ô nhiễm nguồn, hỏng bơm. Không những vậy, nó còn giúp kiểm soát dòng chảy trong đường ống, hạn chế tối đa sự cố rò rỉ có thể gây thất thoát lưu lượng, áp suất.

Van 1 chiều có rất nhiều loại như: Van 1 chiều lò xo, 1 chiều bi, 1 chiều xoay, 1 chiều cầu, 1 chiều màng, 1 chiều mỏ vịt, …

Ứng dụng của van 1 chiều phong phú: Hệ thống thông gió, hệ thống xử lý nước thải, trạm nguồn thủy lực, phòng cháy chữa cháy, cấp thoát nước trong nhà máy.

Van điện từ – Solenoid Valve

Loại van thông dụng nhất trong hệ thống van công nghiệp chính là các van điện từ phân phối. Chức năng của loại van này là phân phối và kiểm soát dòng lưu chất qua van. Đặc điểm của nó là sử dụng lực từ trường để điều khiển đóng mở  các cửa van.

Điểm nổi bật của thiết bị van điện từ này đó là: hoạt động rất nhanh chóng, chính xác khi chuyển đổi trạng thái làm việc, làm việc tự động dựa trên cơ chế tác động điện dòng 24v, 12v, 110v, 220v.

Van điện từ thường có những size phổ thông: 13, 17, 21, 27, 34… Các van điện từ khí nén, van điện từ thủy lực có ứng dụng rất phong phú.

Van tiết lưu – Thermostatic Valve

Van tiết lưu thủy lực hay còn được biết đến với van tiết lưu khí nén đều là thiết bị được chế tạo nhằm điều chỉnh lượng lưu chất đi qua van. Từ đó, người dùng có thể điều chỉnh tốc độ, thời gian làm việc của các thiết bị động cơ, chấp hành.

Lưu lượng sẽ tỉ lệ thuận với tiết diện mở của van. Nếu van mở càng lớn thì dòng chất đi qua van càng nhiều và ngược lại.

Ứng dụng van công nghiệp

Van công nghiệp ngày nay thường được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau không chỉ dừng lại ở hệ thống sản xuất, chế biến công nghiệp mà còn ứng dụng trong đời sống.

Ứng dụng dùng trong hệ thống đường ống

Tùy theo hệ thống mà chiều dài của đường ống khác nhau, có khi lên đến hàng trăm kilomet, vì vậy việc ứng dụng và bố trí van công nghiệp trong đường ống mang đến nhiều hiệu quả với các vị trí lắp đặt như: 

• Đầu vào lắp các van cung cấp dòng chất, van điều tiết: Van bướm, van cổng, van cầu, van bi.
• Ở đoạn giữa lắp van chỉnh áp cửa ra: Van giảm áp, van điện từ, van xả khí,van an toàn.
• Đầu ra ống: Lắp van xả.

Ứng dụng cho hệ thống dầu khí

Đối với các nhà máy dầu khí thì hệ thống đường ống có cấu tạo rất phức tạp. Yêu cầu của van công nghiệp và các thiết bị được sử dụng phải có chi phí thấp nhưng đáp ứng làm việc trong giếng khoan sâu, đường ống dài.

Bên cạnh đó, nhiệt làm việc cao lên đến 1000 bar, áp suất lớn 500 bar, môi trường độc hại nên van công nghiệp được dùng vì nó có thể điều khiển từ xa và chống chịu tốt.

Ứng dụng cho thực phẩm, đồ uống

Đối với các hệ thống chế biến thức ăn, sản xuất nước giải khát,…thì van công nghiệp thường sẽ làm việc trực tiếp với các chất, nguyên liệu thực phẩm: đường mía, nước, soda, rỉ mật, hơi nước… do đó sẽ dùng van vi sinh.

Những van tiếp xúc với thực phẩm thì phải đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, bên trong van phải được gia công mịn nhằm tránh tích tụ vi khuẩn hoặc các hạt bẫy.

Ứng dụng cho ngành sinh học

Các van công nghiệp dùng cho ngành hóa chất, sinh học phải kiểm soát dòng chảy chính xác, có khả năng làm việc tốt trong điều kiện khắc nghiệt, hạn chế tối đa sự cố rò rỉ.

Trong các nhà máy sinh học, hóa chất, phụ gia công nghiệp, van phải được làm sạch, khử trùng vệ sinh để làm việc với áp suất, nhiệt cao, chất ăn mòn mạnh. 

Lưu ý khi mua van công nghiệp

Chuẩn kết nối và kích thước

Các chuẩn kết nối: mà người dùng cần quan tâm bao gồm: Nối hàn, nối bích, nối ren, nối kẹp,….Tiêu chuẩn này cơ bản để giúp lựa chọn các thiết bị bởi nó đại diện cho sự kết nối của đường ống với các thiết bị lắp trên nó.

Tiêu chuẩn kết nối, kích thước sẽ có: Số lỗ, tâm lỗ, độ dài khác nhau nên lựa chọn đường ống và van phải cùng tiêu chuẩn.

Môi chất sử dụng

Van là một thiết bị có nhiều chi tiết, linh kiện ghép lại với nhau, chúng được gọi là phần tử. 

Các phần tử được làm từ nhiều chất liệu khác nhau như Inox, đồng, thép, gang, cao su… Vì thế mà phải xác định môi chất là gì để có thể lựa chọn van có chất liệu tương ứng.

• Nếu môi chất là nước thì chọn van inox thông thường, vòng đệm làm bằng cao su tổng hợp. 
• Nếu môi chất là chất ăn mòn nhẹ thì chọn van làm từ inox NBR, EPDM. 
• Nếu môi chất là chất ăn mòn cao thì van làm bằng inox có phủ Teflon. 
• Không sử dụng van nước dùng cho môi trường axit đậm đặc.

Nhiệt độ và áp suất

Mỗi loại van công nghiệp sẽ được thiết kế có mức áp lực, chịu nhiệt khác nhau. Hai yếu tố này luôn đi song song với nhau. Nếu chọn van đúng áp suất và đúng nhiệt độ không chỉ giúp van làm việc hiệu quả mà còn tăng độ bền.

Nếu người dùng cần van cổng 220 độ C và áp 250 bar nhưng lại lựa van có áp 220 bar và nhiệt 200 độ C thì chắc chắn van sẽ nhanh chóng hỏng hóc. Và lúc này bạn sẽ mắc lỗi là mua sai thông số kỹ thuật.

Thương hiệu và nguồn gốc

Nguồn gốc xuất xứ và thương hiệu là 2 yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định mua van công nghiệp của khách hàng. 

Khách hàng có thể chọn van công nghiệp các loại chất lượng cao của: Đức, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc hoặc cũng có thể chọn những van có giá thành phải chăng như: Trung Quốc, Malaysia…