Van xả áp là thiết bị có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn của hệ thống đường ống nên việc lựa chọn và lắp đặt van cần được thực hiện kỹ càng.
Cùng CNSG tìm hiểu về van xả áp, cấu tạo, phân loại và cách lắp đặt loại van này nhé!
Van xả áp là gì?
Van xả áp khí nén hoặc nước là thiết bị có chức năng xả khí, xả nước, xả hơi ra khỏi đường ống.
Mục đích thực hiện nhiệm vụ này của nó là hỗ trợ giúp giảm áp lực khi áp trong đường ống đã vượt mức cài đặt an toàn ban đầu.
Khác với các van công nghiệp khác, van xả áp hoạt động hoàn toàn dựa vào áp suất của dòng chất trong ống.
Khi áp lực tăng, đĩa van mở và van tiến hành xả lưu chất hơi, nước, khí ra ngoài hoặc về bể chứa. Khi áp đã giảm về thông số cài đặt ban đầu thì lò xo bên trong van sẽ đẩy đĩa van về lại trạng thái ban đầu.
Ngoài nhiệm vụ chống quá áp bảo vệ hệ thống thì van này còn phân phối và điều tiết áp suất của chất trong đường ống, giảm rò rỉ, chống thất thoát lưu lượng chất,…
Xem thêm: Van chân là gì? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van chân
Cấu tạo van xả áp
Một van xả áp cơ bản sẽ có cấu tạo chính được phân chia thành 2 phần đó là phần thân van và phần nắp chụp tay giật.
- Tay giật – nắp chụp: Tay giật là bộ phận mà người dùng có thể thao tác tháo rời để điều chỉnh áp lực. Khi áp lực vượt qua phạm vi an toàn hay chưa vượt mức hoặc tay giật bị kẹt lại thì người điều khiển có thể bóp, kéo, giật để giúp xả dòng lưu chất ra ngoài.
- Thân van: Phần thân van này sẽ chứa các chi tiết của van: cửa vào, cửa ra, vít điều chỉnh, nút bịt, lò xo, đĩa van…
Nguyên lý hoạt động của van xả áp
Van xả áp được dùng như 1 biện pháp hiệu quả để loại bỏ những đợt tăng áp nhanh chóng và đột ngột khi xuất hiện búa nước.
Búa nước xảy ra khi bơm bị dừng đột ngột hoặc van phân phối đóng quá nhanh. Lúc này, sự khuếch đại của áp suất thấp theo sau đó có nhiều đợt hồi ngược của áp lực cao.
Những chuỗi sóng này bao gồm sự luân chuyển của áp suất thấp và áp suất cao trong đơn vị thời gian vài giây. Nhằm đưa áp về mức đã cài đặt an toàn ban đầu, van xả khí sẽ nhanh chóng xả bớt lưu lượng chất trên đường ống có thể về bể chứa hoặc ra ngoài môi trường.
Phân loại van xả áp
Dựa trên đặc điểm của dòng lưu chất
| Van xả áp nước | Van xả áp khí | |
| Tên gọi |
|
|
| Công dụng |
|
|
| Nguyên lý dùng |
|
|
| Đặc điểm chính |
|
|
| Ứng dụng của van |
|
Dựa trên chất liệu van xả áp
- Van xả áp inox: Là loại van xả áp có giá thành cao nhất. Do chất liệu inox hoàn toàn nên van không bị oxi hóa, ăn mòn nên được dùng cho các hệ thống nước sạch cung cấp sinh hoạt.
- Van xả áp đồng: Relief valve bằng đồng thường là loại lắp ren và thích hợp để dùng cho những hệ thống đường ống nhỏ và trung bình.
- Van xả áp gang: Relief valve bằng gang là thiết bị được chọn lắp cho những đường ống có kích cỡ lớn từ DN 50 đến DN 200.
- Van xả áp lắp ren: Ngược lại, van xả áp lắp ren thích hợp cho những đường ống dẫn lưu chất có kích thước nhỏ và trung bình từ DN15 – DN50. Do thiết kế dạng lắp ren nên khi cần vệ sinh, bảo dưỡng đều rất dễ dàng.
Tại sao phải dùng van xả áp?
Đảm bảo được an toàn cho hệ thống đường ống
Do nguyên tắc làm việc của van xả áp sẽ giảm áp suất từ mức cao xuống mức thấp trong phạm vi tiêu chuẩn an toàn mà không tạo nên các làn sóng nước dao động hay gây áp lực đột ngột lên đường ống.
Nếu không trang bị loại van xả áp lực nước này, hệ thống đường ống sẽ xảy ra các hiện tượng nứt, vỡ hoặc thậm chí là nổ rất nguy hiểm khi áp suất tăng vượt khả năng đường ống dẫn chịu đựng.
Tiết kiệm và chủ động do được vận hành tự động
Van xả áp có cơ chế tự động vận hành mà không cần tác động của con người hay điện năng.
Và vì thế mà nhà xưởng, công ty,…khi sử dụng không cần phải cắt cử nhân công theo dõi hoạt động của van liên tục nên rất tiết kiệm. Van được nghiên cứu và chế tạo với cơ chế làm việc chính xác, chỉ cần đóng van 1 lần, nhanh là có thể bảo vệ đường ống an toàn.
Dễ dàng sử dụng và điều chỉnh
So với các loại van công nghiệp khác thì việc lắp đặt van xả áp khá thuận tiện. Người lắp có thể tùy chỉnh cửa van xả áp an toàn theo tốc độ xả nước, xả hơi, xả khí mong muốn.
Chính vì thế mà các kỹ sư, người giám sát hệ thống có thể kiểm soát tốt những nguy cơ gây mất an toàn.
Ưu điểm của van xả áp
- Màng ngăn của van được làm từ chất liệu cao su và nylon nên có độ dẻo dai, đàn hồi, bền và chính xác cao.
- Van tự động làm việc dựa trên lực chảy của dòng lưu chất nên tiện lợi hơn so với van hoạt động bằng điện hoặc bằng lực cơ.
- Chất liệu sản xuất van xả áp đa dạng từ: inox, đồng, gang… Những chất liệu này có khả năng chống oxi hóa, gỉ sét tốt nên thích hợp dùng cho nguồn nước sạch, an toàn.
- Van không phức tạp, có cấu trúc đơn giản, dễ dàng lắp đặt vào các hệ thống đường ống, thao tác vệ sinh và bảo dưỡng thuận tiện.
Lưu ý khi lắp đặt Relief valve
Nếu người dùng muốn lắp đặt van xả áp lắp bích vào hệ thống đường ống được thuận lợi, chính xác, không rò rỉ thì cần phải lưu ý những điều sau:
- Quan sát ký hiệu của van và lắp van này đúng theo chiều hoạt động thường được chỉ hướng bằng dấu mũi tên.
- Đảm bảo canh chỉnh khoảng cách của 2 mặt bích sao cho lắp đặt van phù hợp.
- Khi lựa chọn thì cần nhớ: Kích thước van và kích thước mặt bích của đường ống dẫn lưu chất phải tương thích.
- Người dùng có thể chèn thêm những vòng đệm vào giữa van và mặt bích đối với một số hệ thống yêu cầu kín khít tuyệt đối.
- Đối với những dòng lưu chất không sạch, lẫn nhiều cặn tạp chất thì nên gắn 1 van y lọc ở trước van xả áp để loại bỏ những cặn bẩn, rác, sỏi… khiến van bị hỏng, rách lá van hay kẹt cửa.
- Tùy theo nhu cầu sử dụng và đặc điểm của hệ thống mà khách hàng có thể lắp đặt van theo chiều thẳng đứng hoặc chiều ngang.