Cấu tạo xe nâng người: Phân loại, Nguyên lý hoạt động

Với việc đô thị hóa ngày càng phát triển thì tính ứng dụng của những xe nâng người ngày càng phát huy tối đa những tính năng của mình. Các công ty cây xanh, môi trường, xây dựng là những đơn vị hiểu rõ điều này hơn ai hết. Để có thể sử dụng một cách hiệu quả và an toàn, đã đến lúc cần tìm hiểu về cấu tạo xe nâng người và nguyên lý hoạt động của nó.

Phân loại xe nâng người

Xe nâng người hay còn có tên tiếng anh là Aerial working platform được thiết kế để hỗ trợ người lao động có thể làm việc một cách an toàn ở những độ cao mà các thiết bị thông thường không vươn tới được một cách dễ dàng. 

Tùy theo nhu cầu và đặc thù công việc mà xe nâng người được chia thành 3 loại xe phổ biến đó là:

• Thang nâng cắt kéo
• Thang nâng thẳng đứng
• Boom Lift

Cấu tạo xe nâng người và nguyên lý hoạt động

Xe nâng người cắt kéo

Đúng như tên gọi xe nâng người cắt kéo có thiết kế phần khung nâng hạ có hình chữ X, thường được sử dụng để thi công nhà xưởng, hệ thống điện,… hoặc dọn vệ sinh và được cấu tạo bởi các thành phần sau

• Thân xe được thiết kế thao dạng khoang để chứa phần ắc quy, hệ thống điện, hệ thống thủy lực. Thân xe thường được làm bằng thép và có đối trọng để giúp xe không bị rung lắc,… 
• Bánh xe thường được làm bằng cao su đặc có độ ma sát cao để tránh trơn trượt và có thể chạy trên các địa hình phức tạp, đồng thời sử dụng cơ cấu phanh thủy lực hoặc phanh điện nên rất an toàn khi di chuyển, dừng đỗ
• Thang nâng làm bằng chất liệu thép dày cao cấp có khả năng chịu lực lớn, thiết kế dạng chữ X để tạo được sử ổn định và chịu tải cao khi hoạt động

• Sàn nâng (cabin) làm bằng hợp kim nhôm hoặc thép, một số dòng xe chia ra thành sàn chính và sàn phụ để có thể tăng không gian làm việc. Phần lan can 1m có thể đóng gập vừa đảm bảo an toàn vừa dễ dàng tiếp cận không gian nhỏ hẹp

• Hệ thống thủy lực giúp vận hành cơ chế nâng, hạ của xe, đưa người lao động lên vị trí mong muốn

• Hệ thống điện có nhiệm vụ dẫn động phần máy bơm của hệ thống thủy lực, 

• Hệ thống điều khiển chia thành điều khiển dưới (lắp ở phần thân xe) vận hành chức năng nâng hạ và điều khiển trên (lắp trên sàn xe) vận hành chức năng di chuyển 

• Hệ thống an toàn và cảnh báo: bao gồm cảm biến nghiêng giúp tự động ngừng việc nâng hạ khi độ nghiêng vượt quá 3 độ và cơ chế phanh sẽ ngăn chặn hiện tượng trôi xe. Hệ thống sẽ cảnh báo bằng âm thành và đèn nháy 
• Hệ thống xử lý khẩn cấp khi xe có sự cố bao gồm: hạ sàn nâng và phanh khẩn cấp

Xe nâng người thẳng đứng

Xe nâng người thẳng đứng hay còn có tên tiếng anh là Vertical mast lift được thiết kế với phần khung nâng hạ dạng trụ đứng lên thẳng, thường được dùng trong việc sữa chữa vệ sinh trần nhà, hệ thống điện tại các văn phòng,… Xe được cấu tạo bởi các bộ phận như:

• Thân xe: có khoang chứa ắc quy và hệ thống thủy lực dưới sàn xe, được làm bằng thép cao cấp 
• Bánh xe: thường làm bằng cao su đặc để đảm bảo được độ ma sát tốt bám dính sàn, được hãm giữ bằng hệ thống phanh thủy lực hoặc phanh điện. Hệ thống này sẽ luôn được bất khi trong chế độ nâng hạ để đảm bảo độ an toàn cao cho người lao động 
• Trụ nâng bao gồm các hộp thép được lòng vào nhau theo phương thẳng đứng sử dụng cơ chế thủy lực để nâng hạ khi hoạt động
• Sàn nâng làm bằng thép có lan can đảm bảo an toàn cho người lao động
• Hệ thống điện – thủy lực khép kín là cơ chế hoạt động chính cho thang nâng người thẳng đứng. Sử dụng nguồn điện áp 24VDC để dẫn động bơm dầu thủy lực
• Hệ thống điều khiển và cảnh báo: hoạt động ở 2 chế độ là nâng hạ và di chuyển. Khi nâng hạ sẽ có cảm biến nghiêng để đo độ nghiêng của thang, khi vượt quá 3 độ sẽ ngắt chế độ nâng. Khi di chuyển hệ thống phanh hãm sẽ được kích hoạt để đảm bảo xe được cố định

Xe nâng boom lift

Xe nâng boom lift hay còn gọi là thang nâng người ziczac thường được sử dụng cho những công trình lớn, có thể thay thế cho thang nhôm và giàn giáo truyền thống. Độ cao trung bình dòng xe này có thể vươn tới là từ 6 – 18m. Chi phí mua mới thường khá cao do đó doanh nghiệp thường lựa chọn giải pháp đi thuê xe nâng Boom Lift để tối ưu hóa dòng tiền. Cấu tạo của xe bao gồm:

• Thân xe: chia ra làm thân dưới bao gồm hệ thống bánh xe hoạt động bởi hệ thống thủy lực. Phần thân trên có khoang nhiên liệu (dầu diesel, ắc quy điện, …), hệ thống thủy lực điều khiển khung nâng, đối trọng giúp xe hoạt động ổn định 
• Bánh xe làm bằng cao su đặc hoặc hơi, cơ chế phanh thủy lực tự động giúp xe đảm bảo không bị trôi, trượt xe khi đang trong cơ chế nâng
• Cần nâng: gồm 2 hoặc nhiều ống lồng vào nhau, tùy theo mẫu xe. Giữa các ống có hệ thống đẹp trượt để định vị.

• Cabin (lồng xe) được làm bằng thép hoặc hợp kim nhôm, có cửa ra vào và lan can 1m đảm bảo an toàn cho người lao động. Hệ thống điều khiển được tích hợp để người trên lồng có thể chủ động thao tác xoay trái phải, điều chỉnh độ nghiêng cho phù hợp với địa hình
• Hệ thống thủy – điện lực tương tự như các dòng xe nâng khác, xe nâng boom lift sử dụng ắc quy 12V để vận hành
• Hệ thống điều khiển được gắn trên cả thân xe giúp xoay thân xe, cần nâng và cả trên cabin để xoay phần thân trên,  lồng và di chuyển
• Hệ thống an toàn và xử lý khẩn cấp khi có sự cố nghiêng xe, rung lắc hoặc gặp địa hình phức tạp