Ngành chế biến nông sản – Thực trạng ngày nay và giải pháp

Nông nghiệp vốn là một trong những thế mạnh và là lực lượng chủ chốt trong nền kinh tế của nước ta từ trước tới nay. Vẫn đang có 70% dân số lao động trong lĩnh vực này dù nước ta đang tiến tới quá trình thúc đẩy công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước. Ngành chế biến nông sản tất yếu được ra đời, góp phần tăng giá trị nông sản, phục vụ cho nhu cầu của người dân, doanh nghiệp và đóng góp lớn vào nền kinh tế. 

Hãy cùng tìm hiểu về ngành chế biến nông sản, tình hình và đưa ra những giải pháp cần có để phát triển ngành chế biến nông sản hiện nay nhé.

Tổng quan về ngành chế biến nông sản

Ngành chế biến nông sản là một trong những ngành công nghiệp chế biến. Cụ thể là mặt hàng nông sản được chế biến, dựa trên dây chuyền công nghệ, biến đổi nông sản thành thực phẩm, hoặc sản phẩm dưới dạng khác dùng cho những mục đích riêng và để phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng. Ngành chế biến nông sản có vai trò to lớn giúp phát triển kinh tế; thúc đẩy gia tăng cơ cấu nông nghiệp; kéo theo phát triển về nhiều ngành dịch vụ khác; giúp nâng cao chất lượng đời sống của nhân dân và góp phần mở rộng tiêu thụ thị trường xuất khẩu. 

Thực trạng ngành chế biến nông sản

Ngành chế biến nông sản đạt được những thành tựu to lớn trong những năm gần đây

Trong những năm gần đây, ngành chế biến nông sản được đánh giá là có những thành tựu vượt bậc, giúp tăng trưởng kinh tế trong ngành công nghiệp, vượt chỉ tiêu đề ra và có triển vọng ở tầm nhìn dài hạn. Ngành chế biến nông sản chiếm tỉ trọng sản xuất cao, lên tới 19,1% trong nhóm ngành công nghiệp chế biến. Cho thấy chế biến nông sản thực sự có tiềm năng cạnh tranh lớn, thị trường giữ ổn định, có uy tín và đáp ứng nhu cầu tiêu thụ hàng hóa của người dân. Những mặt hàng như chế biến rau củ quả, đồ uống, dầu ăn, chế biến sữa,… dự báo còn tăng trưởng hơn nữa trong thời gian sắp tới. Dù trong bối cảnh đại dịch toàn cầu diễn biến phức tạp, nhưng ngành này hầu như không chịu ảnh hưởng hoặc chỉ bị tác động rất thấp. 

Tiềm năng, cơ hội lớn đối với ngành chế biến nông sản

Nông sản Việt Nam hiện đã có mặt trên 180 quốc gia trên toàn thế giới. Những mặt hàng chế biến nông sản như cà phê, tiêu, lúa gạo, cá basa, điều, tôm, thanh long, gỗ… là những mặt hàng nông sản chiếm kim ngạch xuất khẩu trên 2 tỷ USD. Một số ngành hàng còn có dây chuyền công nghệ sản xuất hiện đại xứng tầm thế giới nhờ sự đầu tư của nhiều doanh nghiệp và tập đoàn lớn trong và ngoài nước. 

Hiện nay, ngành chế biến nông sản cũng được đầu tư chỉn chu hơn về máy móc, công nghệ tiên tiến cùng đội ngũ giám sát và quản lý giúp gia tăng năng lực cạnh tranh và góp phần phát triển ngành chế biến nông sản tại Việt Nam.

Những mặt hạn chế trong ngành chế biến nông sản

Bên cạnh những cơ hội, tiềm năng dễ thấy, ngành chế biến nông sản Việt Nam vẫn còn tồn tại nhiều những khó khăn, hạn chế. Một là về trình độ công nghệ, ứng dụng tự động hóa trong sản xuất còn chưa cao. Vì vậy, năng suất chưa đạt đến tốc độ tối ưu và giá thành sau sản xuất còn cao. Từ đó, lợi nhuận thu lại thấp. Thứ hai, khâu bảo quản nông sản sau chế biến còn gặp những bất cập, nhất là với những ngành hàng tươi, cần tiêu thụ nhanh như rau củ, trái cây,… Khiến cho chất lượng nông sản bị giảm, hoặc không thể tiêu thụ đi xuất khẩu ở những thị trường lớn, có độ khắt khe cao. 

Bên cạnh đó, thiếu máy móc, trang thiết bị chế biến cũng khiến nông sản không được tiêu thụ hết triệt để, gây lãng phí và tổn thất lớn với bà con nông dân.

Những giải pháp phát triển ngành chế biến nông sản

Liên kết các khâu sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản

Các khâu sản xuất, chế biến và tiêu thụ nông sản cần phải được hợp tác, liên kết hóa thành một chuỗi chặt chẽ. Tránh tình trạng “đầu xuôi nhưng đuôi không lọt”, không thể tiêu thụ được; hoặc đứt gãy chuỗi sản xuất khiến nông sản chết. Việc kết nối các khâu cũng giúp hình thành nên các doanh nghiệp đầu tàu, đầu tư và tạo thành những trung tâm liên kết theo chuỗi của toàn ngành. 

Nhân rộng mô hình sản xuất tiên tiến

Cần phải ưu tiên những mô hình sản xuất tiên tiến; hỗ trợ xây dựng các mô hình sản xuất giữa doanh nghiệp và người nông dân; áp dụng chứng chỉ ISO, CoC, FSC,… làm thước đo cho mô hình chuẩn; tập huấn về công nghệ trong sản xuất, ứng dụng công nghệ thông tin. Từ đó, tạo ra những mặt hàng có năng suất, giá trị cao.

Nghiên cứu, triển khai những chính sách phù hợp cho ngành chế biến nông sản

Với những chính sách mới, thu hút và khuyến khích các doanh nghiệp lớn đầu tư vào ngành là một trong những giải pháp giúp phát triển chế biến nông sản. Hướng dẫn doanh nghiệp chú trọng đến thực hiện tốt các quy trình nâng cao chất lượng sản phẩm, cắt giảm các loại chi phí đầu và. Nhưng quản lý, đảm bảo tốt các vấn đề như vệ sinh an toàn thực phẩm, cải tiến về đa dạng hàng, thiết kế bao bì bắt mắt phù hợp hợp nhu cầu người tiêu dùng,…

Áp dụng công nghệ cao trong chế biến và bảo quản nông sản

Như đã nói, việc ứng dụng công nghệ cao trong khâu sản xuất, chế biến và bảo quản nông sản là điều kiện để đảm bảo chất lượng, gia tăng năng suất và nâng cao giá trị của nông sản Việt. Cần phải hỗ trợ doanh nghiệp kịp thời đổi mới thiết bị chế biến và bảo quản. Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần thích nghi, học hỏi những phương pháp, công nghệ bảo quản mới, từ các nước tiên tiến; thành lập nhóm kiểm tra chất lượng để gia tăng giá trị và tăng năng lực cạnh tranh trên thị trường. 

Trên đây là một vài những thông tin chung về ngành chế biến nông sản và những cơ hội, tiềm năng, xen lẫn những thách thức, giải pháp nêu ra của ngành để hướng tới sự phát triển lâu dài. Hy vọng cho các bạn được thông tin hữu ích về cái nhìn tổng quan ngành chế biến nông sản. Cảm ơn các bạn đã đọc hết bài viết và đừng quên ủng hộ cho những sản phẩm sắp tới của Xenangnhapkhau.com, để có thể nhận được những thông tin và mức ưu đãi vô cùng hấp dẫn nhé!