Ly hợp thủy lực là gì? Chức năng của bộ ly hợp

Trong cấu tạo của bộ truyền động xe, ly hợp thủy lực đóng vai trò rất quan trọng, nhất là đối với những động cơ xe có mức tải trọng lớn, cần khớp nối truyền lực chắc chắn, linh hoạt. 

Cùng tìm hiểu về cấu tạo ly hợp thủy lực và nhận biết các lỗi trên ly hợp để sử dụng xe an toàn ngay trong bài viết này. 

Ly hợp thủy lực là gì?

Ly hợp thủy lực là một loại ly hợp, thường được trang bị trên các loại xe có hộp số tự động. Loại ly hợp này áp dụng cơ chế truyền động dầu thủy lực và chất lỏng, kết hợp cùng với biến mô thủy lực để truyền động momen xoắn tới động cơ. 

Để tối ưu hóa hiệu quả truyền lực, ly hợp thủy lực thường được sử dụng chung với cụm chi tiết như bộ khuếch đại momen xoắn truyền đến đầu vào hộp số.

Xem thêm: Ly hợp xe nâng là gì? Những lưu ý khi sử dụng ly hợp xe nâng

Cấu tạo ly hợp thủy lực

Cấu tạo ly hợp thủy lực bao gồm các bộ phận chính: xi lanh chính, bàn đạp ly hợp, ống thủy lực, phuộc nhả, xi lanh phụ, đĩa áp suất, vòng bi nhả, lò xo màng, ống xoắn, đĩa ly hợp và bánh đà. Mỗi bộ phận có chức năng, nhiệm vụ riêng. Dưới đây là những chức năng cụ thể:

Xi lanh chính	Xi lanh chính trong cấu tạo của ly hợp là một loại xi lanh thủy lực sơ cấp. Trong thiết kế của xi lanh chính có chi tiết piston thực hiện nhiệm vụ dẫn truyền dòng chất lỏng.
Xi lanh phụ	Xi lanh phụ trong cấu tạo ly hợp thủy lực gồm 1 thanh piston đẩy và 1 phuộc nhả ly hợp.
Bàn đạp ly hợp	Bàn đạp ly hợp có vai trò là tạo ra áp suất thủy lực trong xi lanh chính.
Ống áp lực	Ống áp lực dẫn truyền dòng chất lỏng đi từ vị trí xi lanh chính đến các xi lanh phụ ở áp suất cao giúp khởi động và vận hành ly hợp.
Phuộc nhả	Đây là chi tiết tiếp theo được bố trí lắp đặt sau xi lanh phụ, 1 đầu khác của phuộc nhả sẽ được nối với trục ly hợp. Khi người dùng thao tác nhấn bàn đạp ly hợp, chi tiết phuộc nhả này cũng sẽ góp phần tạo áp lực lên ổ trục ly hợp.
Vòng bi	Vị trí lắp đặt của vòng bi là phía bên trên của trục ly hợp. Khi nhấn bàn đạp ly hợp, chi tiết vòng bi này sẽ bị ép vào giữa lò xo màng.
Đĩa áp suất	Nhiệm vụ của đĩa áp suất là đẩy đĩa ma sát và bánh đà.
Lò xo màng	Lò xo màng có nhiệm vụ duy trì áp suất trên đĩa ly hợp.
Ống xoắn	Ống xoắn nằm giữa lớp lót ma sát của đĩa ly hợp và đĩa áp suất. Các ống xoắn có hoạt động kéo ra và ngay lập tức ngắt động cơ khỏi hộp số khi chi tiết đĩa áp suất giải phóng áp lực.
Đĩa ly hợp	Đĩa ly hợp trong chi tiết cấu tạo của ly hợp thủy lực sẽ tạo ma sát giữa bánh đà và đĩa áp.
Bánh đà	Bánh đà có nhiệm vụ chính là thông qua đĩa ly hợp để thực hiện truyền dòng công suất từ động cơ đến hộp số.

Xem thêm: Bảo dưỡng ly hợp xe nâng đúng cách

Ưu, nhược điểm của ly hợp thủy lực

Ưu điểm của ly hợp thủy lực

Nhược điểm của ly hợp thủy lực

Ly hợp thủy lực giúp tăng tuổi thọ của chi tiết máy vì tải trọng tác dụng lên hệ thống truyền lực được giảm xuống. Ly hợp thủy lực ít đòi hỏi bảo dưỡng để bôi trơn vì nó có khả năng tự bôi trơn. Chất lỏng ly hợp ngăn ngừa được vấn đề oxy hóa và ăn mòn của các chi tiết máy, giúp đảm bảo an toàn cho dây cáp. Chiều cao của chi tiết bàn đạp rất linh hoạt, có thể được điều chỉnh tự động theo thao tác người dùng. Nhờ vào nguồn năng lượng của dầu kết hợp cùng lực truyền moment, ly hợp có khả năng làm việc thời gian lâu dài. Quá trình vận hành đơn giản, dễ dàng hơn rất nhiều so với các hệ thống ly hợp khác.

Ly hợp thủy lực có cấu tạo rất phức tạp nên thời gian để chế tạo lâu, giá thành đắt đỏ. Dòng ly hợp này chỉ phù hợp với các loại xe tải, xe nâng, xe oto,…. có mức tải trọng lớn. Trong quá trình vận hành thường gặp phải vấn đề rò rỉ dầu ở các chi tiết máy, ảnh hưởng đến động cơ và phát sinh nhiều chi phí bảo dưỡng máy. Ly hợp này hoạt động chủ yếu bằng cơ chế truyền moment dòng chất lỏng nên rất kén chọn dòng dầu. Hệ thống đường ống trong cấu tạo ly hợp thủy lực dễ bị nứt vỡ sau thời gian dài sử dụng.

Vai trò, chức năng của ly hợp thủy lực trên oto 

Ly hợp thủy lực với vị trí là bộ phận trung gian đóng vai trò quan trọng trong việc đóng hoặc ngắt quá trình truyền động để tác động đến quá trình chuyển động của xe, ly hợp thủy lực trên ô tô có một số nhiệm vụ cụ thể sau:

• Ly hợp thủy lực thực hiện nhiệm vụ kết nối giữa động cơ ô tô với hệ thống truyền lực trong quá trình xe ô tô di chuyển, cụ thể là truyền mô men xoắn từ động cơ đến các bánh xe để ô tô có thể di chuyển. 
• Có nhiệm vụ giúp đảm bảo sự phù hợp giữa chế độ làm việc của động cơ với mô men sản sinh ra trong quá trình ô tô chuyển động.
• Ngắt đường truyền mô men trong thời gian dài khi động cơ ô tô vẫn hoạt động
• Linh hoạt giúp đổi chiều chuyển động của ô tô theo thao tác vận hành của người sử dụng.
• Ly hợp thủy lực này còn có nhiệm vụ đảm bảo sự an toàn cho các bộ phận của hệ thống truyền lực trong những trường hợp bị quá tải như trường hợp phanh đột ngột mà không nhả ly hợp.

Ly hợp phải đảm bảo được các yêu cầu để thực hiện tốt các vai trò, chức năng của mình như sau: 

• Trong suốt quá trình xe vận hành, ly hợp phải đảm bảo được khả năng truyền lực tối ưu. Các chi tiết trong cấu tạo của ly hợp phải có khả năng truyền tối đa mô men lực từ động cơ đến bánh xe chủ động mà không bị hao hụt, thất thoát trong bất cứ điều kiện nào.
• Để hỗ trợ giúp làm giảm lực va đập sinh ra ở các răng của hộp số, ly hợp phải có khả năng đóng êm dịu trong suốt quá trình khởi hành ô tô và khi sang số trong khi ô tô đang chuyển động.
• Ly hợp phải đảm bảo được khả năng đóng, mở dứt khoát và nhanh chóng; phải có khả năng tách rời giữa động cơ với hệ thống truyền lực một cách dứt khoát, trong khoảng thời gian ngắn.
• Phần bị động của ly hợp phải có mô men quán tính nhỏ giúp giảm tối đa lực va đập của phần bị động ly hợp lên các bánh rang khi xe khởi hành hoặc sang số.
• Trong điều kiện lực tác động của người vận hành xe lên bàn đạp ly hợp ở mức độ nhỏ, ly hợp vẫn phải có khả năng điều khiển dễ dàng.
•  Các bề mặt ma sát của ly hợp phải có khả năng thoát nhiệt tốt.