Nguy Hiểm Khôn Lường Cháy Nổ ắc Quy & Cách Dập Lửa Nhanh | CNSG

Để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh, việc biết cách dập lửa khi cháy nổ ắc quy  một cách an toàn là điều rất quan trọng

Ắc quy ngày nay trở thành một phần quan trọng của cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, việc sử dụng ắc quy phổ biến cũng đặt ra nguy cơ cháy nổ từ lửa ắc quy khi các bình ắc quy này bị hỏng hoặc sử dụng không đúng cách. 

Lửa ắc quy có thể là một vấn đề nguy hiểm và rất đáng sợ, đặc biệt khi nó xảy ra trong các tình huống không mong muốn hoặc không được kiểm soát. Vì vậy, để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh, việc biết cách dập lửa khi cháy nổ ắc quy một cách an toàn là điều rất quan trọng. Trong bài viết này, CNSG sẽ hướng dẫn các bước cơ bản và quan trọng để dập lửa ắc quy cháy an toàn.

Lửa ắc quy là gì?

Lửa ắc quy (Battery fire) là tình huống khi một ắc quy (bao gồm ắc quy chì-acid, ắc quy lithium-ion, ắc quy xe nâng,…) cháy hoặc phát ra lửa. Ắc quy cháy có thể xảy ra khi ắc quy bị quá nhiệt, ngắn mạch, hỏng hóc cơ học hoặc bị tác động đột ngột không đúng cách.

Lửa ắc quy có thể rất nguy hiểm, vì nó có thể gây ra các vụ nổ hoặc cháy lan sang các vật thể khác trong môi trường xung quanh. Khí hydro (hydrogen gas) có thể được sản xuất trong quá trình cháy ắc quy, làm tăng nguy cơ nổ. Ngoài ra, lửa ắc quy còn có thể tạo ra các khí độc hại.

Để đối phó với các tình huống cháy nổ ắc quy, cần sử dụng các biện pháp an toàn như sử dụng bình chữa cháy phù hợp, đảm bảo khoảng cách an toàn, đảm bảo rằng không có nguồn cấp điện đến ắc quy. Luôn tuân theo hướng dẫn của nhà sản xuất và chuyên gia về an toàn khi có vấn đề liên quan đến lửa ắc quy hoặc cháy nổ ắc quy.

Nguyên nhân gây cháy nổ ắc quy  

Lửa ắc quy cháy có thể xảy ra do một số nguyên nhân chính, bao gồm:

Nguyên nhân	Lý do xảy ra
Quá nhiệt độ	Ắc quy bị cháy nổ khi nhiệt độ bên trong ắc quy tăng quá mức an toàn. Nguyên nhân quá nhiệt độ có thể do quá tải (sạc quá mức hoặc sử dụng quá mức), sự hỏng hóc của ắc quy, hoặc môi trường làm việc quá nóng.
Kết nối sai lệch	Các đầu cắm của ắc quy không được kết nối đúng cách Có động cơ điện tạo ra ngắn mạch nên tạo ra nhiệt độ cao và cháy.
Nhiệt độ môi trường cao	Môi trường có nhiệt độ quá cao tạo điều kiện cho quá trình hóa học trong ắc quy trở nên không ổn định và dễ gây cháy.
Hỏng hóc cơ học	Các thành phần cơ học trong ắc quy bị nứt, gãy, hoặc bị va đập mạnh gây cản trở trong quá trình hoạt động của ắc quy và dẫn đến lửa cháy.
Sạc không đúng cách	Sử dụng bộ sạc không đúng cách hoặc sạc quá nhanh
Sử dụng ắc quy không đúng mục đích	Sử dụng ắc quy cho mục đích không đúng cách hoặc không theo hướng dẫn của nhà sản xuất
Chập điện	Chập điện do hỏng hóc hoặc việc kết nối sai lệch

Cháy nổ ắc quy nguy hiểm đến thế nào?

Nguy cơ nổ	Ắc quy cháy có thể tạo ra khí hydro (hydrogen gas) dễ cháy. Nếu không xử lý cẩn thận, khí hydro này có thể gây nổ hoặc tạo thành một hỗn hợp dễ cháy với không khí, gây ra vụ nổ lớn.
Lửa lan rộng	Nếu không dập lửa ắc quy cháy một cách hiệu quả, lửa có thể lan rộng và gây ra hỏa hoạn hoặc đám cháy lớn.
Nguy cơ bị bỏng hoặc thương tích	Khi làm việc gần lửa, có nguy cơ bị bỏng hoặc thương tích do tia lửa, nhiệt độ cao, hoặc các vật thể có thể nổ nảy ra.
Khí độc hại	Trong một số trường hợp, ắc quy cháy có thể sản sinh ra các khí độc hại. Hít phải các khí này có thể gây hại cho sức khỏe như khí hidroflourua (HF), khí có chứa chì (Pb), khí kháng nước (H2O), khí carbon monoxide (CO),…
Thiệt hại cho môi trường	Sử dụng bột khô hoặc CO2 để dập lửa có thể gây thiệt hại cho môi trường xung quanh, đặc biệt nếu các chất này xâm nhập vào môi trường nước.
Tình huống trở nên nguy hiểm hơn	Nếu bạn không có đủ kỹ năng hoặc trang thiết bị để đối phó với lửa ắc quy cháy, tình huống có thể trở nên nguy hiểm hơn và gây nguy cơ cho cuộc sống và tài sản của bạn.

Làm thế nào để định vị chính xác vị trí của ắc quy cháy nổ?

Để định vị chính xác vị trí của ắc quy cháy nổ, cần thực hiện các bước sau:

• Sử dụng thiết bị kiểm tra: Sử dụng đèn pin hoặc thiết bị kiểm tra để chiếu sáng vào ắc quy để nhìn rõ hơn và xác định vị trí cháy trên ắc quy.
• Tập trung vào khói hoặc lửa nhỏ: Nếu lửa đã phát ra khỏi ắc quy, hãy tập trung vào vị trí nơi có khói hoặc lửa nhỏ. Khói thường xuất hiện tại điểm cháy và lửa thường xuất phát từ điểm có khói để xác định vị trí cụ thể của điểm nóng.
• Thận trọng và giữ khoảng cách: Khi đã xác định được vị trí cháy, hãy thận trọng và giữ khoảng cách an toàn, tránh tiếp xúc trực tiếp với lửa và khí hydro có thể tạo ra từ ắc quy cháy.
• Không tiếp xúc trực tiếp: Không bao giờ cố gắng tiếp xúc trực tiếp với lửa hoặc ắc quy đang cháy. Sử dụng bình chữa cháy phù hợp để dập lửa từ xa.
• Báo cáo cho cơ quan cứu hỏa: khi tình huống cháy nổ ắc quy trở nên nguy hiểm hãy gọi cứu hỏa và thông báo vị trí cháy cụ thể trên ắc quy.

Bước đầu tiên khi phát hiện cháy nổ ắc quy mọi người nên làm gì?

• Bảo vệ cá nhân: khi phát hiện đám cháy hoặc nổ ắc quy, cần nhanh chóng tìm kiếm và đeo đồ bảo hộ cá nhân như mũ bảo hiểm, kính bảo hộ, áo khoác chống cháy, găng tay chống cháy, giày bảo hộ,….giúp bảo vệ bạn khỏi nguy cơ bị cháy hoặc bị thương.
• Giữ khoảng cách an toàn: tránh tiếp cận quá gần lửa hoặc ắc quy cháy, để lại ít nhất khoảng cách khoảng 3-4,5 mét để tránh nguy cơ nổ.
• Gọi cứu hỏa: ngay sau khi phát hiện lửa ắc quy cháy, hãy gọi cứu hỏa bằng cách gọi số điện thoại khẩn cấp 114. Thông báo về tình hình cháy và cung cấp địa chỉ cụ thể.
• Ngắt nguồn điện (nếu có thể): nếu bạn có thể làm điều này mà không gây nguy hiểm cho bản thân, hãy thử tắt nguồn điện đến ắc quy hoặc thiết bị liên quan để ngăn lửa lan rộng hoặc tạo ra nhiều khí độc hại hơn.
• Tạo vùng an toàn: cố gắng di chuyển ắc quy cháy ra khỏi các vật liệu dễ cháy hoặc khu vực có nguy cơ cháy lan giúp giảm nguy cơ hỏa hoạn lan rộng.

Cách dập lửa ắc quy cháy một cách an toàn

Để dập lửa ắc quy cháy một cách an toàn, bạn cần tuân theo các bước sau:

Bảo đảm an toàn cá nhân

• Đảm bảo bạn đang đeo đồ bảo hộ cá nhân (mũ bảo hiểm, kính bảo hộ, áo khoác chống cháy, găng tay chống cháy) trước khi tiếp cận lửa.

Ngắt nguồn điện

• Trước khi tiến hành dập lửa ắc quy, hãy thử tắt nguồn điện nếu có thể. Điều này giúp đảm bảo rằng không có nguồn cấp điện đang kích hoạt ắc quy.

Sử dụng bình chữa cháy thích hợp

• Sử dụng bình chữa cháy dầu hoặc bình chữa cháy bột khô dành cho lửa ắc quy. Tuyệt đối không sử dụng nước để dập lửa ắc quy khi bị cháy nổ ắc quy vì nước có thể gây tạo ra khí hydro.

Xác định vị trí cháy

• Xác định vị trí chính xác của lửa trên ắc quy để tập trung dập lửa tại điểm đó.

Sử dụng bình chữa cháy đúng cách

• Theo hướng dẫn trên bình chữa cháy, tiến hành dập lửa từ xa và từ dưới lên. Tránh tiếp xúc trực tiếp với lửa.

Luôn giữ khoảng cách an toàn

• Khi dập lửa, giữ khoảng cách an toàn để tránh các tia lửa hoặc bất kỳ phản ứng nổ nào có thể xảy ra.

Theo dõi tình hình

• Sau khi dập lửa, theo dõi ắc quy trong một thời gian để đảm bảo không có nguy cơ tái cháy.

Gọi cứu hỏa (nếu cần)

• Nếu bạn không thể kiểm soát lửa hoặc tình hình trở nên nguy hiểm, hãy gọi cứu hỏa và rời khỏi khu vực.

Không tiếp xúc với chất nổ

• Tránh tiếp xúc với các chất nổ hoặc các thành phần khác của ắc quy nếu có nguy cơ cháy nổ.

Kiểm tra lại ắc quy sau khi dập lửa

• Sau khi lửa đã được dập tắt, hãy kiểm tra lại ắc quy để đảm bảo không có hỏa hoạn tiềm ẩn nào khác và xem xét việc thay thế ắc quy nếu cần.

Cần phải sử dụng loại bình chữa cháy nào để dập lửa ắc quy?

Để dập lửa ắc quy một cách an toàn, bạn cần sử dụng loại bình chữa cháy thích hợp cho lửa ắc quy. Các loại bình chữa cháy phù hợp như sau:

Loại bình chữa cháy	Trường hợp sử dụng
Bình chữa cháy bột khô (BC bột khô)	Đây là loại bình chữa cháy thường được sử dụng để dập lửa ắc quy. BC bột khô chứa chất chữa cháy khô như bột natri clorua và bột bicarbonate. Thích hợp cho lửa loại B và C như lửa từ ắc quy và dầu.
Bình chữa cháy CO2 (khí carbonic)	Bình chữa cháy CO2 chứa khí carbonic lạnh, không gây hại cho điện tử. Thích hợp cho lửa ắc quy và lửa loại C (lửa điện). CO2 làm mất đi khí oxy và làm nguội lửa.
Bình chữa cháy chất lỏng (dầu hoặc chất lỏng không cháy)	Nếu ắc quy đang cháy bằng chất lỏng (ví dụ: dầu), có thể sử dụng bình chữa cháy chất lỏng như loại Foam hoặc Purple-K.

Hướng dẫn cách tắt nguồn điện trước khi cố gắng dập lửa ắc quy

Tắt nguồn điện trước khi cố gắng dập lửa khi cháy nổ ắc quy là một bước quan trọng để đảm bảo an toàn trong tình huống này. Có thể thực hiện theo các thao tác sau:

• Tìm vị trí nguồn điện: Đầu tiên, bạn cần xác định vị trí của nguồn điện hoặc thiết bị liên quan đến ắc quy như công tắc hoặc bất kỳ thiết bị nào kết nối với ắc quy.
• Tắt nguồn điện: Sử dụng công tắc hoặc cách thức tương ứng để tắt nguồn điện để cắt nguồn đến ắc quy hoặc thiết bị liên quan.
• Kiểm tra lại: Sau khi bạn đã tắt nguồn điện, kiểm tra lại một lần nữa để đảm bảo rằng không có nguồn cung cấp điện đến ắc quy hoặc thiết bị nữa. 

Tại sao không nên sử dụng nước để dập lửa ắc quy?

Không nên sử dụng nước để dập lửa khi ắc quy cháy nổ vì có một số lý do quan trọng sau đây:

• Tạo khí hydro: khi nước tiếp xúc với ắc quy cháy, nước có thể phản ứng với các hợp chất trong ắc quy và tạo ra khí hydro (hydrogen gas). Khí hydro là khí dễ cháy, và khi nó tiếp tục tạo ra và tạo thành một hỗn hợp dễ cháy với không khí, có thể xảy ra vụ nổ hoặc cháy lại với sự bùng nổ gây nguy cơ nổ lớn và làm cho tình huống trở nên rất nguy hiểm.
• Nước không dập được lửa ắc quy: nước không có khả năng tắt lửa khi cháy nổ ắc quy. Thực tế, nước thường làm cho lửa từ ắc quy trở nên tồi hơn và khó kiểm soát hơn.
• Gây hại cho ắc quy: nước có thể gây hại cho ắc quy và các bộ phận điện tử bên trong nó như giảm tuổi thọ của ắc quy và gây ra hỏng hóc hoặc hỏa hoạn trong tương lai.

Thay vì sử dụng nước, nên sử dụng bình chữa cháy phù hợp như BC bột khô hoặc CO2 để dập lửa ắc quy. Những loại bình chữa cháy này có khả năng tắt lửa hiệu quả và không gây nguy cơ nổ hoặc gây hại cho ắc quy.

Cách sử dụng bộ bình chữa cháy bột khô để dập lửa khi ắc quy cháy nổ

Để sử dụng bình chữa cháy bột khô (BC bột khô) để dập lửa ắc quy một cách an toàn nên tuân theo các bước sau:

• Bảo vệ cá nhân: đảm bảo bạn đang đeo đồ bảo hộ cá nhân (mũ bảo hiểm, kính bảo hộ, áo khoác chống cháy, găng tay chống cháy và giày bảo hộ).
• Xác định vị trí cháy: xác định vị trí chính xác của lửa trên ắc quy để tập trung dập lửa tại điểm đó.
• Kiểm tra bình chữa cháy: Kiểm tra bình chữa cháy BC bột khô để đảm bảo rằng nó có đủ áp lực và sẵn sàng sử dụng.
• Tiếp cận lửa: Tiến lại gần lửa ắc quy ở vùng ắc quy cháy nổ nhưng giữ khoảng cách an toàn từ 3-4,5 mét. Tuyệt đối không tiếp xúc trực tiếp với lửa.
• Xoay van của bình chữa cháy: bật van bình chữa cháy để phun bột khô ra lửa, cần xoay van theo hướng ngược chiều kim đồng hồ để mở.
• Phun bột khô: phun bột khô từ bình chữa cháy vào lửa bằng cách di chuyển dò dẫm từ phía xa đến gần, dập lửa từ dưới lên và không để bất kỳ mảng lửa nào thoát ra.
• Tiếp tục phun bột khô cho đến khi lửa tắt hoàn toàn.
• Kiểm tra lại ắc quy: sau khi lửa đã được dập tắt, theo dõi ắc quy trong một thời gian để đảm bảo không có nguy cơ tái cháy. Nếu có nguy cơ tái cháy, cần tiếp tục sử dụng bột khô hoặc gọi cứu hỏa.
• Đánh dấu và báo cáo: sau khi tình huống đã được kiểm soát, đánh dấu khu vực ắc quy đã bị cháy và báo cáo về tình hình cho các cơ quan chức năng hoặc người quản lý an toàn.

Trên đây là những hướng dẫn chi tiết về cách xử lý khi cháy nổ ắc quy của CNSG, cháy nổ ắc quy gây nên những hệ lụy vô cùng nguy hiểm cả về người và của. Để đảm bảo an toàn cho bản thân, mọi người xung quanh và của cải, cần tuân thủ tuyệt đối quy tắc, hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất và quy tắc phòng cháy chữa cháy để phòng chống nguy cơ cháy nổ ắc quy.